Tedarik Zinciri Performans Ölçüm Kriterleri
İyi tasarlanmış bir performans ölçüm sistemi tedarik zinciri yöneticilerine sahip oldukları tedarik zincirini daha iyi anlamalarına ve zincirin performansını geliştirme konusunda önemli ölçüde yardımcı olabilmelidir. İyi bir performans ölçütü sistemi kısaca şu özellikleri taşımalıdır:
Bütünleşik yaklaşım: Tedarik zinciri performans ölçümleri, kuruluşun sınırları ötesinde bütünsel bir sistem perspektifine sahip olmalıdır. Tedarik zincirlerinin performansı, tedarik zinciri kanalı boyunca global optimizasyonu teşvik etmek amacıyla zincir içerisinde yer alan kuruluşlar arasında değerlendirilmesi gerekmektedir.
Süreç tabanlılık: Başarılı tedarik zinciri yönetimi, tedarik zincirinin kilit işletme süreçleri içerisinde, bireysel fonksiyonları yönetmekten bütünleşik faaliyetleri yöneten bir değişikliğe gidilmesini gerektirir. Tedarik zincirleri ölçümler de bu değişikliği yansıtacak ve tedarik zinciri süreçlerini yerine üzerinde odaklanmalıdır. Tedarik zinciri performans matrisleri de bu değişikliği yansıtmalı ve aynı zamanda tedarik zinciri fonksiyonları yerine tedarik zincirinin süreçleri üzerine odaklanmalıdır.
Strateji ile uyumlu: Performans ölçüm sistemi tedarik zincirinin genel stratejisi ile tutarlı olmalıdır. Örneğin, genel anlamda tedarik zincirinin hedefi eğer kısa teslim süreleri ise, düşük maliyeti vurgulayan lojistik stratejileri ile tedarik zinciri stratejileri arasında bir takım sorunlar çıkabilir.
Dinamik bir sistem: Performans ölçüm sistemleri için önemli bir kriter de sistemlerin dinamik olması zorunluluğudur. Tedarik zinciri sistemi zaman içerisinde gelişme gösteren bir sistemdir ve kullanılacak performans sistemi de tedarik zincirinde yaşanan değişimler ile işbirliği içerisinde olabilmek için değişebilme yeteneğine sahip olmalıdır.
Dengelenmiş yaklaşım: Burada temel amaç, tedarik zincirinin pek çok kısmını temsil eden parametrelere performans ölçümünü dengeli bir şekilde dağıtmak ve uygulamaktır. Tedarik zinciri performans ölçüm sistemleri finansal ve finansal olmayan ölçüler arasında belirli bir dengeyi sağlamalıdır. Finansal ölçüler stratejik kararlar ve dışsal raporlama için önem taşırken finansal olmayan ölçüler ise imalatın ve dağıtım operasyonlarının gün bazında kontrol edilmesi açısından önem taşımaktadırlar.
Yönetimsel bir araç: Performans ölçüm sistemleri yönetimsel araçlar olarak düşünülür ve sistem “ölçümden” “yönetime” geçişi düzenleyebilecek yetenekleri taşımalıdır. Sonuç olarak, performans ölçüm sistemleri anlaşılması basit, zamanlı ve doğru geri beslemeyi sağlayacak türde olmalıdırlar.
Stratejik, taktiksel ve operasyonel düzeyleri kapsama: Performans ölçüm sistemleri yönetimin uygun kademelerine gönderilmesi gereken bilgileri değerlendirmeli ve bu değerlendirme sonucu uygun bilgileri uygun yönetim kademelerine iletmelidir. Stratejik düzey ölçümleri üst yönetimin kararlarını etkilerken, taktiksel düzeydeki ölçümler kaynak tahsisi ile ilgili ölçümler yapacaktır. Operasyonel düzey ölçümleri ise daha alt kademedeki yöneticilerin kararlarının sonuçlarını değerlendirecektir.
İleriye dönük (yol gösterici) perspektif sağlama: Performans ölçüm sistemi trendler yerine işletmenin anlık görüntülerini yakalamalıdır.
İyileştirme yönlü araçlar: Performans yönetim sistemi iyileştirme üzerine odaklanmalıdır. Performans ölçüm sistemi, zaman içerisinde performans beklentilerinin artmasını sağlayacak toplam verimlilik yönetimi gibi sürekli olarak iyileşmeyi vurgulayan yeni kavramlar gibi çeşitli iyileşme araçlarının ön plana çıkmasını sağlamalıdır.
Derinlemesine inceleme yapabilme işlevselliğini sağlama: Performans ölçüm sistemi yöneticilere iyileştirilme yapılacak farklı alanların belirlenme yeteneği vermelidir.
Çelişen amaçlar ele alabilme: Performans ölçüm sistemi, tedarik zinciri içindeki farklı dengeleri değerlendirmek ve daha düşük düzeydeki optimizasyonu önlemek için sonuçları daha net görünür kılmalıdır.
Basitlik: Performans ölçüm sistemi organizasyonun her düzeyinde kolayca anlaşılır olmalı ve sınırlı sayıda birbiri ile ilgili önlemleri içermelidir
Kıyaslanabilirlik: Performans ölçüm sistemi, tedarik zincirinin kendisine ait performansını bir grup performans standartları ile kıyaslayabilmesine olanak tanımalıdır.
Uygun ölçüm matrisi: Performans ölçüm sistemi, uygun kararların alınabilmesini sağlayacak olan en uygun matrisi kullanmalıdır. Aksi takdirde performans ölçüm sisteminin vereceği sonuçlar ve bu doğrultuda alınacak kararlar yanlış olacaktır.
Tedarik Zinciri Performansını Ölçmekte Kullanılan Geleneksel Ölçütler
Geleneksel olarak şirketler performanslarını finansal ilkelere dayanan ölçümlere göre izlemektedirler. Finansal ölçümler operasyonel değişikliklerin bir işletmenin finansal durumunu etkileyip etkilemediğini değerlemede çok önemlidir, ancak aşağıdaki nedenlerden dolayı tedarik zincirinin performansını ölçmede bu tür ölçekler çok verimli olmamaktadırlar:Finansal ölçümler genellikle tarihsel olarak geçmişi temel alma eğiliminde olup ileriye yönelik bakış açısında bilgi sağlamaya çok fazla odaklanmamaktadırlar.
1-) Finansal ölçümler genellikle tarihsel olarak geçmişi temel alma eğiliminde olup
ileriye yönelik bakış açısında bilgi sağlamaya çok fazla odaklanmamaktadırlar.
2-) Bu tür ölçekler finansal olmayan, örneğin müşteri hizmeti, sadakati ve ürün kalitesi gibi önemli stratejik ölçeklerle ilgilenmemektirler.
3-) Bu tür ölçekler, doğrudan bir şekilde operasyonel etkinlik ve etkililikle belirli bir bağlantıya sahip olmamaktadırlar.