İktisada Giriş Ünite 3 Özet
Talep, Talep Kanunu, Bireysel Talep Eğrisi, Piyasa Talebini Açıklamak
Talep, diğer faktörler sabit iken belirli bir zaman diliminde tüketicilerin bir mal veya hizmetten farklı fiyat düzeylerinde satın almak istedikleri miktardır. Talep Kanunu, diğer faktörler sabit iken, belli bir zaman diliminde bir malın fiyatı ile o maldan tüketicilerin satın almak istediği miktar arasındaki ters yönlü bir ilişkiyi ifade eder. Bireysel talep eğrisi ise diğer faktörler sabit iken bir tüketicinin bir mal veya hizmetten talep ettiği miktarlar ile malın farklı fiyat düzeyleri arasındaki fonksiyonel ilişkiyi ortaya koyan eğridir. Bir mal veya hizmet piyasasında tüketicilerin her birine ait bireysel talep eğrilerinin her bir spesifik fiyat düzeyi için yatay olarak toplanmasıyla piyasa talep eğrisine ulaşılır.
Arz, Arz Kanunu, Bireysel Arz Eğrisi, Piyasa Arzını Açıklamak
Arz, diğer faktörler sabit iken belirli bir zaman diliminde üreticilerin bir mal veya hizmetten farklı fiyat düzeylerinde satmak istedikleri miktardır. Arz Kanunu, diğer faktörler sabit iken, belli bir zaman diliminde bir malın fiyatı ile o maldan üreticilerin satmak istediği miktar arasında aynı yönlü bir ilişki olmasını ifade eder. Firma arz eğrisi, diğer faktörler sabit iken bir üreticinin bir mal veya hizmetten satmak istediği miktarlar ile malın farklı fiyat düzeyleri arasındaki fonksiyonel ilişkiyi ortaya koymaktadır. Piyasa arz eğrisi firma arz eğrilerinin her bir fiyat düzeyi için yatay toplamı sonrasında elde edilmektedir.
Piyasa Dengesini, Artık ve Kıtlık Kavramlarını ve Dengedeki Değişmeleri Analiz Etmek
Tüketicilerin bir mal veya hizmetten satın almak istediği miktar ile üreticilerin satmak istediği miktarın birbirine eşit olduğu noktada oluşan fiyat düzeyine piyasa denge fiyatı ve miktara da piyasa denge miktarı denir. Piyasa denge fiyatının altında yer alan bir fiyat düzeyinde talep edilen miktarın arz edilen miktardan daha büyük olduğu bir duruma kıtlık; piyasa denge fiyatının üstünde yer alan bir fiyat düzeyinde arz edilen miktarın talep edilen miktardan daha büyük olduğu bir durum artık olarak ifade edilir. Bir malın piyasa arz eğrisi değişmiyor iken, talebi etkileyen faktörlerin birinde meydana gelecek değişim karşısında malın piyasa talebi artarsa talep eğrisi sağa kayacak, bu kayma sonrasında, yeni piyasa dengesi daha yüksek bir denge fiyatı ve miktarında kurulacaktır. Bir malın piyasa talep eğrisi değişmiyor iken, arzı etkileyen faktörlerin birinde meydana gelecek değişim karşısında malın piyasa arzı artarsa arz eğrisi sağa kayacak, yeni piyasa dengesi daha düşük bir denge fiyatı ile daha yüksek bir denge miktarında kurulacaktır. Piyasa arz ve talep eğrilerinin eş anlı birlikte artışı sonrasında piyasa denge miktarının artacağının kesin olmasına karşın, piyasa denge fiyatının ne olacağı belirsizdir. Piyasa talep eğrisindeki kayma piyasa arz eğrisindeki kaymaya nazaran daha fazla olursa, bu durumda hem piyasa denge fiyatı hem de piyasa denge miktarı artacaktır. Piyasa arz eğrisindeki artış (sağa kayma) talep eğrisindekinden daha fazla ise, böyle bir durumda piyasa denge fiyatı düşecek ve piyasa denge miktarı artacaktır. Piyasa arz eğrisinin sola ve talep eğrisinin sağa doğru eş anlı olarak ters yönlerde kaydığı durumda her halükarda piyasa denge fiyatı yükselecektir, fakat piyasa denge miktarının ne olacağı belirsizdir. Arz eğrisindeki sola kaymanın (arzda azalış) talep eğrisindeki sağa kaymadan(talepte artış) daha küçük olduğu durumda, piyasa denge fiyat düzeyi yükselirken, piyasa denge miktarı da yükselir. Arz eğrisindeki sola kaymanın talep eğrisindeki sağa kaymadan daha büyük olduğu durumda piyasa denge fiyatı yükselirken, piyasa denge miktarı düşmektedir.