Kısa Dönemde Normal (Sıfır Ekonomik) Kâr
Eğer piyasa fiyatı 52 TL değil de, 36 TL olursa, firma nasıl davranacaktır? Davranışı mutlaka değişecektir. Piyasa fiyatı 52 TL olduğunda, MR=MC iken ATC, P’den küçük olduğu için firma aşırı kâr yapmaktaydı. Oysa piyasa fiyatı 36 TL’ye gerilediğinde, çıktı düzeyini azaltacaktır. Çünkü MC=MR eşit olduğu çıktı düzeyi 7’den küçük olacaktır. Bu çıktı düzeyinde, firma sadece normal (sıfır ekonomik) kâr elde edecektir. Normal (sıfır ekonomik) kâr bir endüstride firmaları o endüstride kalmak için tatmin edecek kadar yüksek, yeni firmaların endüstriye girişlerini teşvik edemeyecek kadar düşük olan kârdır. Bu üretim düzeyinde ATC=P olduğu için firmanın birim başına normal üstü kâr sıfırdır. Firmanın normal kâr elde ettiği bu piyasa fiyatına başa baş fiyat denir. Bu fiyat düzeyinde firma başa baş noktasında üretim yapmaktadır. Bu fiyat düzeyinde firmanın çıktı düzeyini belirlediği noktaya ise kısa dönem başabaş noktası denir. Tablo 7.2’de piyasa fiyatındaki gerilemenin tam rekabetçi firmanın davranışını nasıl etkilediğini göstermektedir. Firma dokuzuncu çıktı düzeyine kadar zarar yapmaktadır. Bu çıktı düzeyine kadar çıktı miktarındaki artış zararı sıfıra yaklaştırmaktadır. Bu çıktı düzeyinde ise TR=TC’dir. Bu çıktı düzeyinde MR=MC kuralı sağlanmaktadır. Bu eşitliğin sağlandığı çıktı düzeyinde ATC minimum düzeydir.
Grafik 7.4’te Tablo 7.2’deki bilgiler resmedilmektedir. TC ile TR’nin birbirine teğet olduğu noktada kâr eğrisi de yatay eksene teğet geçmektedir. Bu çıktı düzeyi piyasadaki firma için en iyi durumu sağlamaktadır. Bu çıktı düzeyinde firmanın ekonomik kârı ya da normal üstü aşırı kârı sıfır olduğu için, firma başkası için çalışmayı kendi hesabına çalışmaya tercih etmektedir. Çünkü firma bu noktada hem değişken hem de sabit maliyetlerini karşılamaktadır. Bilindiği üzere, ekonomik maliyet hesaplanırken fırsat maliyeti de dikkate alınır. Bu nedenle, normal kâr değeri hesaplanırken, ATC firma sahibinin sermayesinden elde edebileceği alternatif geliri de içermektedir. Firma hem muhasebe maliyetlerini hem de fırsat maliyetlerini elde ettiği hâsılatta başa başta karşılamaktadır.
