Temel Veteriner Genetik Çiftlik Hayvanlarında Fenotipik Çeşitliliğin Genetik İncelemesi
Çiftlik hayvanları populasyonları, ıslahın etkisi ile fenotipik etkili birçok zengin mutasyon koleksiyonunu barındırır hale gelmiştir. Bu mutasyonların çoğu, model organizmalardaki zararlı mutasyon koleksiyonlarından ya da insanlarda kalıtsal hastalıklara neden olan mutasyonlardan farklı olarak patolojik sonuçlara neden olmamaktadırlar. Çiftlik hayvanları, hayvan ıslahı ile değişime uğramış bu karakterler kadar büyümenin kontrolü, enerji metabolizması, gelişme, iştah, üreme ve davranış gibi karakterlerin genlerinin belirlenmesi için de özel bir öneme sahiptir. Çiftlik hayvanlarında Genom Araştırmaları bu karakterlerin genetik kontrolü hakkındaki temel anlayışı arttıracak ve elde edilecek sonuçlar hastalıkların azaltılması, ürün kalitesinin ve üretim verimliliğinin arttırılması ile ilgili yetiştirme programlarında kullanılabilecektir
Çiftlik hayvanlarında genom araştırmaları çeşitli önemli pratik uygulamaların da önünü açmıştır. Ancak şu da önemlidir ki; bir karakterle ilişkili genin belirlenmesi pratik uygulamalar için bir önkoşul değildir. Çeşitli sığır ve domuz yetiştiriciliği şirketleri, hayvan ıslahında fenotipik seleksiyona tamamlayıcı olarak, QTL’i sınırlayan belirteçler ile belirteç- temelli seleksiyon (marker- assisted selection) metodunu kullanmaktadırlar. Genotipleme maliyeti azaldığında, geniş ölçekli belirteç analizlerinin rutin olarak kullanılacağı da beklenmektedir.
Son yıllarda, çiftlik hayvanlarında, giderek artan sayıda karakter lokusunun moleküler düzeyde karakterizasyonu yapılmaktadır. Karakter lokuslarının klonlanmasının geleceği, tek gende bir veya birden çok mutasyon bulunması ve haplotip etkisi olmama koşuluyla, major etkili OTL’lerde bile oldukça parlaktır. Bu iyimser bakış açısının nedeni, sürekli olarak daha iyi araştırma araçlarının geliştirilmesi ve genom araştırmaları için yeni kaynaklar bulunmasıdır.
Kaynak: Andersson L. (2001). Genetic dissection of phenotypic diversity in farm animals. Nature Reviews Genetics, 2, 130-138.