Uygur Kağanlığının Zayıflaması ve Yıkılışı
Ay Tengride Kut Bulmış Alp Bilge Kağan 821 yılının başında ölünce Kün Tengride Ülüg Bulmış Alp Küçlüg Bilge Kağan tahta geçti. Bu arada Çin’de taht değişikliği olmuş, ölen Hsien-Tsung’un yerini, Mu-tsung almıştı. Yeni kağanın üç yıllık saltanatında daha önce söz verilen Çinli prenses gelin olarak geldi. Bu evlenme dolayısıyla kaynaklarda ilginç bilgiler kaydedilmiştir. 824 yılında bu kağanın da ölümü üzerine ileride devleti çökertecek olan Hazar Tegin, “Ay Tengride Kut Bulmış Bilge Kağan” unvanıyla kağan oldu.
Çin entrikaları soğuk harp taktikleri ile bu dönemde yoğun bir şekilde devletin içine karıştırırken, Çinliler bol miktarda hediyelerle kağana hiç bir şey olmamış gibi davranıyordu. Tabii ki, devletin zayıflamasında daha önceki kağanın zamanında gelen Çinli Prenses T’ai-ho’nın entrikalarının büyük rolu vardı. 832 yılında ülkesine hakim olamayan bu başarısız kağan öldürülerek saltanatına son verildi. Yerine Ay Tengride Kut Bulmış Alp Bilge Kağan unvanıyla Hu Tegin geçti.
Ahmet Taşağıl