Allel Gen Etkileşimleri Temel Veteriner Genetik
Allel genlerin birbirleri ile etkileşimleri, bu genlerin oluşturdukları birleşimlere göre değişebilir. Bunlar aşağıda yazıldığı gibi farklı şekillerde olabilir. Dominaslık (tam baskınlık): Bir allel genin diğerinin etkisini örtmesi ya da engellemesi durumudur. İki allel genin birlikte olduğu heterozigot birleşimde fenotipde baskın olan genin etkisi görülür (Şekil 5.1). İncomplete; (parsiyel) dominaslık (tam olmayan; eksik; kısmi dominaslık): Bu durumda allel çiftlerden biri diğerine tam olarak baskın değildir (Şekil 5.1). Kodominaslık (eş baskınlık): Bu etkileşim şeklinde genotipik olarak heterozigot birleşimlerde allellerin etkisi fenotipde aynı zamanda ortaya çıkar. Fenotipde her iki genin etkisi de görülür. Kırmızı Shorthorn ile beyaz Shorthorn sığırları melezlendiğinde F1 soyda kırçıl fenotipde Shorthorn’ların görülmesi gibi durumlar bu etkileşime iyi birer örnektir. Bu örnekte fenotipde hem kırmızı hem de beyaz kıllar birlikte görülmektedir. İki rengin ortaklaşa görünümü kırçıl rengin ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Bu tür etkileşimlerde fenotipe bakıp genotipin ne olduğu belirlenebilir.
Penetrans (genin etkinliği): Aynı çevre koşullarında, aynı genotipe sahip olan bireylerin genotipik özelliklerinin gerektirdiği fenotipi gösterme yüzdesidir. Bazı popülasyonlarda tüm bireyler aynı genotipe sahip olmalarına ve aynı çevre koşullarında bulunmalarına rağmen o genotipin etkisini göstermezler. Bu durumda o popülasyonda tam olmayan penetrans vardır. Eğer tüm bireyler o etkiyi gösterirlerse “burada tam penetrans vardır” denilir. Popülasyonda tüm bireyler aynı genotipde olup da o genotipin gerektirdiği fenotipi göstermeyen bireyler popülasyonda varsa o zaman eksik penetrans görülür (Şekil 5.3).
