Temel Veteriner Genetik: Replikasyon Başlangıç Noktası
DNA da replikasyonun başlaması için çift iplikli DNA sarmalında iki ipliliğin ayrılması, denatüre olması gerekir. İpliklerin birbirinden ayrıldığı yerde replikasyon çatalı oluşur ve açılan bu noktadan başlayarak her iki ipiliğin karşısına yeni iplik sentezlenir. Replikasyon çatalının oluştuğu bu özel bölgelere replikasyon orjini denir. Yani DNA da replikasyon herhangi bir yerde değil belli noktalarda başlar ve bu noktalar türler için özeldir. Prokaryot canlılarda replikasyon orjini bir tanedir, replikasyon bu noktadan başlayarak her iki yöne doğru ilerler (Şekil 8.2). Biririnden zıt yönde ilerleyen iki replikasyon çatalı oluşur ve bu çatallar tüm kromozom replike oluncaya kadar atasal DNA üzerinde ilerler, birbiriyle karşılaştıkları noktada birleşirler. Her iki çatalın birleştiği bu özel sonlanma noktalarına ter denir. Ökaryotlarda ise bir kromozom üzerinde yüzlerce replikasyon orjini bulunmaktadır (Şekil 8.3). Örneğin bir memeli DNA’sında 25.000 replikasyon orjini bulunur. Bu kadar çok olmasının nedeni ökaryot genomunun prokaryot genomuna göre daha büyük olması ve ökaryotlarda replikasyon hızının prokaryotlara göre 20 kat daha yavaş olmasıdır. Şayet ökaryotlarda her kromozomda tek bir replikasyon orjini bulunsaydı replikasyon aylarca sürebilirdi oysa bazı ökaryotik canlılarda replikasyon 3 dakika da tamamlanabilmektedir. Ökaryotlarda bir kromozom üzerinde bulunan replikasyon orjinlerinin hepsinde aynı anda replikasyon başlamaz. Belli bir düzen ve sıralamaya göre replikasyon orjinlerinde replikasyon başlar. Oluşan replikasyon çatalları DNA ipliği üzerinde her iki yöne doğru ilerler, bir sonraki replikasyon çatalı ile karşılaşınca birbirleriyle birleşirler.
