Tam Rekabet Piyasasında Fiyat Mekanizması
Klasik iktisatçılara göre rekabet, piyasa faaliyetlerinin, resmi veya özel kuruluşlarca fiilen denetim ve kontrol altında tutulmadığı durumlarda gerçekleşir. Günümüz iktisatçılarından Jean Marshall’a göre bir piyasada tam rekabetin olabilmesi için gerek arzın gerekse talebin tam anlamıyla akıcı karakterde olması gerekmektedir. Oysa günümüzde böyle bir akıcılığa engel olan sosyal, hukuki ve ekonomik engeller mevcuttur. Bir piyasada tam rekabet koşullarının gerçekleşebilmesi için alınan ve satılan mallar arasında kalite farklılığı olmamalı, arz ve talep o kadar küçük (atomize) olmalı ki başlangıçta teşekkül eden fiyatı etkileyememeli, üretici ve tüketicinin piyasa ve iktisadi mallar hakkında eksiksiz bilgisi olmalıdır. Tam rekabet piyasası şartlarının geçerli olduğu bir ekonomide, piyasada çok sayıda alıcı ve satıcı yer almakta, bireysel firma kararları pazar fiyatını tek başına etkileyememekte, pazara giriş ve çıkış serbestisi bulunmaktadır. Ayrıca, üründe homejenliğin sağlandığı, piyasanın şeffaf ve tüketicinin pazar konusunda tam bir bilgi sahibi olduğu bu piyasa modelinde, bir malın piyasa fiyatının sadece arz ve talep etkileşimi ile kendiliğinden belirlendiği, piyasaya dışarıdan hiçbir müdahalenin yapılmadığı varsayılmaktadır. Tam rekabet piyasasındaki alıcılardan ve satıcılardan her biri piyasada oluşan fiyatı veri olarak kabul etmek ve kendi davranışlarını ona göre ayarlamak zorundadır. Tablo 4.1’de görüldüğü üzere, tam rekabet ancak 1/16 oranında gerçekleşebilmektedir. Bu piyasa türü zor ve nadir görülen bir durumdur. O nedenle günümüz piyasalarında daha çok eksik rekabetten söz etmek mümkündür.
