Doping Maddesi Kullanımını Sınırlayıcı Kurallar

1977 yılında, binicilik ve kültür ırkı hayvanlar arasındaki yarışları düzenleyen ulusal ve uluslararası kuruluşlar, İtalya’nın Roma şehrinde toplanmıştır. Bu toplantıda dopingin tanımı, kapsamı, doping amaçlı girişimlerin engellenmesi, doping amacıyla kullanılan maddelerin belirlenmesi, doping kontrolü ve test seçenekleri belirli esaslara bağlanmıştır. 1999 yılında, “Sporda Doping Dünya Konferansında” İsviçre’de “Sporda Doping Lozan Bildirgesi” hazırlanmıştır. Bu bildirgede eğitim, dopingin önlenmesi ve sporcu hakları, dopingle mücadele olimpik hareket ilkeleri, Uluslararası Dopingle Mücadele Ajansı, olimpik hareket ve kamuoyu ile işbirliği gibi konular ele alınmıştır. Uluslararası Olimpiyat Komitesi, Uluslararası Binicilik Federasyonu, 1999 yılında doping sınıfları listesi hazırlamış ve yasaklanmış maddelerde kabul edilebilir en yüksek miktarı (limitleri) belirlemiştir. Türkiye’de ise 1957 yılında hazırlanan “At Yarışları Tüzüğü”nde; doping muayenesi, doping yapanlara verilecek cezalar ve doping muayenesi heyeti uzmanlarıyla ilgili düzenlemeler yapılmıştır. 1963 yılına hazırlanan “Doping Muayene Yönetmeliği”, 2007 ve son olarak da At Yarışları Yönetmeliği olarak 2011 yılında (19.04.2011 tarih, 27910 sayılı Resmi Gazete), Tarım ve Orman Bakanlığı (Gıda, Tarım ve Hayvancılık) tarafından yenilenmiş, dopingle ilgili olarak “Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar”, “Doping Muayenesinin Usul ve Esasları” güncellenmiştir. Bu güncelleme ile doping muayenesi, doping muayenesi için şüpheli numune alınma zamanı, şüpheli numune alınma usulü, şüpheli numunelerin şifrelenmesi, korunması ve laboratuara nakli, kan grubu ve DNA testi, atların muayene ve müşahedesi ve benzer konular açıklanmıştır.

Bu yönetmeliğe göre yapılacak işlemlerin ve uygulamaların bazıları aşağıdaki gibidir.

• Koşuya deklare edilmiş her at doping muayenesine tabi tutulabilir. Bu atlar, koşuya katılsın veya katılmasın, dereceye girsin veya girmesin Yarış Komiserler Kurulunun göreceği lüzum üzerine doping muayenesine tabi tutulabilir. Bir atın koşudan çekilmesi, doping muayenesi yapılmasına engel oluşturmaz.

• Yarış Komiserler Kurulu toplam üç kişiden oluşur. Bu üyelerden biri yarış komiserlik belgesi olan, Yarış Müessesesinin önerdiği üç aday arasından seçilir. Yarış Komiserler Kurulunun atanması, At Yarışları Yönetmeliğinin 7’nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi uyarınca Yüksek Komiserler Kurulu tarafından gerçekleştirilir.

• Doping muayenesinde aranacak maddeler ile yasaklı ilaçlar ve maddeler her yarış yılı başında ilan edilir ve listeye yeni ilaveler veya değişiklikler yapıldığında bu durum ilgililere ilanen duyurulur.

• Koşulara katılacak olan atların koşu sonuna kadar muayene ve müşahedeleri saha veteriner hekimleri tarafından yapılır.

• Saha veteriner hekimi, koşuya iştirak edecek atların sağlık ve eşkal muayenelerini yapmak, ani vakalarda ilk sıhhi tedbirleri almak ve koşuların dürüstlüğü bakımından şüpheli gördüğü durumları Yarış Komiserler Kuruluna bildirmekle görevli veteriner hekimdir.

• Koşuya kayıtlı her yarış atı, koşu başlama zamanından en az bir saat önce hipodrom dahilinde ayrılan yerlerde saha veteriner hekimleri tarafından muayene ve müşahedeye tabi tutulur.

• Saha veteriner hekimleri yaptıkları müşahede ve muayene sırasında atın nabzı, gözleri, teneffüsü veya göze çarpan şüpheli veya anormal bir durum gördükleri takdirde durumu bir raporla Yarış Komiserler Kuruluna bildirir.

• Hipodromun emniyetli bir yerinde şüpheli numune alma maksadına elverişli, en az bir adet büro, altı adet boks ve yeteri kadar gezinti yerinin bulunması zorunludur.

• Yarış Komiserler Kurulunca doping şüpheli numune alınmasına karar verilen atlar saha veteriner hekiminin yönetimi altında şüpheli numune alma yerine getirilerek doping şüpheli numune alma koordinatörüne teslim edilir.

• Şüpheli numune almada görevlendirilenler şüpheli numune alınacak kapların temizliğini daimi olarak kontrolleri altında bulundururlar. Şüpheli numune almadan ata herhangi bir yiyecek ve içecek verilmesine ve atın ilgilisi olmayan kimselerin ata müdahalesine mani olunur.

• Doping muayenesine tabi tutulacak atların idrar, kan, doku ve organ gibi şüpheli numuneleri alınır.

• İdrar alınması, görevlendirilecek bir yarış komiser yardımcısının denetiminde yapılır ve idrar alınması için bekletilme süresi bir saatten az olamaz. İdrar alınamayacağına koordinatörce kanaat oluştuğu durumlarda ise kan alınır.

• Şüpheli numuneler, Yarış Komiserler Kurulundan bir yarış komiser yardımcısı ile şüpheli numune alıcıları koordinatörünün veya görevlendireceği bir şüpheli numune alıcısının ve at sahibi veya at sahibi vekili ya da antrenörü ve seyisi ile kolluk kuvvetlerine mensup bir görevlinin huzurunda alınır ve durum bir tutanakla tespit edilir.

• Atlardan alınacak şüpheli numuneler iki eşit kısma bölünmek suretiyle tek kullanımlık kilitli ve kapaklı kaplara konulur. Koşunun tarihi, kaçıncı koşu olduğu, atın, at sahibinin ve antrenörünün ismi, şüpheli numunenin mahiyetini belirten ve koordinatör tarafından imzalanmış etiket veya barkotlar kaplara yapıştırıldıktan sonra, bu hususta yarış komiser yardımcısı ile doping şüpheli numune alıcısından bir kişinin, at sahibi veya vekili ve antrenörü veya seyisi ile güvenlik görevlilerinden birinin imzalayarak düzenleyecekleri tutanakla birlikte Yarış Komiserler Kurulundan veya yarış komiser yardımcılarından birine teslim edilir.

• At sahibi veya at sahibi vekili veya antrenörü ile seyisi şüpheli numune alma yerinde bulunmadığı veya davete rağmen gelmediği yahut gelip de tutanağı imzalamadığı takdirde, durum bir tutanakla tespit edilir. Bu gibi hallerde tutanak içeriğine hiçbir şekilde itirazda bulunulamaz. • Atın, doping şüpheli numune alınmasından kaçırılması halinde, durum bir tutanak ile tespit edilir ve at dopingli sayılır.

• Yarış Komiserler Kurulu, teslim aldığı, içinde şüpheli numune bulunan özel kapların etiket bilgilerini bu hususa ait deftere bir sıra numarası altında kaydettikten sonra, etiketleri kazıyarak yerine yalnız gizli numaraları ihtiva eden başka etiketleri yapıştırır ve durumu tutanakla tespit eder.

• Bundan sonra bölünen şüpheli numuneleri ihtiva eden özel kaplardan bir takımı, tutanakla birlikte Yarış Komiserler Kurulu tarafından görevlendirilen görevli vasıtasıyla veya en seri ve güvenli bir vasıtayla laboratuvara gönderilir. Diğer takım veya takımlar ise Yarış Komiserler Kurulunca kilit altında bulundurulan uygun soğutucularda muhafaza edilir. Birinci analiz sonucu müspet çıktığı takdirde, şüpheli numunenin ikinci bölümü Yarış Otoritesinin vereceği talimatla ve aynı usulle Yarış Komiserler Kurulunca ilgili laboratuvara gönderilir.

• Aynı ata ait şüpheli numunelerin konduğu kaplara aynı gizli sayı veya barkot verilir. Şüpheli numuneleri ihtiva eden kaplar yarış günü koşular bitene kadar şüpheli numune alma koordinatörlüğünde, buzdolabında +4°C derecede bekletilir. Yarış günü koşular bitince şüpheli numuneler Yarış Komiserler Kurulunca iki eşit kısma ayrılır. Birinci numune Bakanlığa bağlı doping laboratuvarına soğuk zincir içerisinde gönderilir. Şahit numune ise derin dondurucuda -18°C veya –20°C derecede, kan şüpheli numuneleri ise +4°C derecedeki buzdolabında Yarış Komiserler Kurulunca muhafaza edilir. Derin dondurucunun bozuk olması veya bozulması halinde şahit numune doping laboratuvarında saklanmak üzere gönderilir. Koşu öncesi kan gazları analizi için alınan kan örnekleri iki kısım haline getirilip her iki numune de kırk sekiz saat içinde tahlile tabi olacak şekilde ilgili laboratuvara gönderilir.

• Analiz raporlarında, bulunan maddelerin atın koşudaki sürat, kuvvet ve cesaretine veya bunlardan biri veya tümünün değişmesine etkili olup olamayacağı belirtilir.

• Yarış öncesi ve sırasında tedavi amacıyla ilaç kullanımında, atın koşudaki sürat, kuvvet ve cesaretini veya bunlardan birinin veya tümünün değişmesine tesir edebilecek maddelerin veteriner hekim raporuna dayanılarak ve tedavi amacıyla verilmesi halinde de maddelerin tedavi amacıyla verildiğine dair iddia ve itirazlar doping cezaları yönünden dikkate alınmaz.

• Atın dopingli olduğunun tespiti halinde doping eylemine katıldığı tespit edilen at sahipleri, bunların vekilleri ve binicileri ile doping fiiline katıldıkları tespit edilmemiş olsa bile atların bakımı, beslenmesi ve idman işleri ile doğrudan ilgili olan antrenör, seyis ve sair hizmetlilere ilk defasında bir yıl süre ile tribün ve eklentileri dışında yarışlarla ilgili yer ve tesislere girmekten geçici olarak yasaklama ve sekizyüz yetmiş Türk Lirası para cezası; ayrıca antrenör, binici, seyis ve sair hizmetlilere aynı süre ile yarışlarla ilgili yerlerde sanat icra etmekten geçici olarak yasaklama cezası verilir. Eylemin tekrarı halinde, failin taşıdığı nam ve hizmet sıfatına bakılmaksızın para ve yasaklama cezaları iki katına çıkarılarak uygulanır. Aynı eylemin üçüncü defa tekrar işlenmesi halinde ise bu kişiler hakkında süresiz olarak yasaklama cezası verilir. • Atın dopingli olduğunun tespiti halinde doping eylemine katılmadığı tespit edilen, ancak gerekli gözetim ve denetim görevini yerine getirmediği, doping yapılması imkanlarını kolaylaştırdığı ve bu nedenle yarış dürüstlüğünün bozulmasına sebebiyet verdiğinden at sahipleri, at sahibi vekilleri veya hem at sahipleri hem de at sahibi vekillerine ihtar cezası verilir.

• Doping fiiline katıldıkları tespit edilen, koşularda ve yarışlarda görevlendirilen kişiler hakkında süresiz olarak yasaklama cezası ile sekiz yüz yetmiş Türk Lirası para cezası uygulanır ve bu kişilerin görevlerine derhal son verilir. Bu kişiler yarış işlerinde bir daha görevlendirilemez.

• Doping eylemine at ilgililerinin katıldıkları tespit edilememiş olsa bile, dopingli olduğu tespit edilen at ilk defasında bir yıl süreyle, ikinci defasında iki yıl süreyle, üçüncü defasında süresiz koşulara katılmaktan yasaklanır. İlk kez dopingli olduğu tespit edilen at, kayıtlı olduğu koşudaki birincilik ikramiyesinin üç katı tutarındaki para cezasının at sahibi veya at sahibi vekili tarafından Yarış Müessesesine nakden ve bir defada ödenmesi halinde koşulara katılır. Aynı atta tekrar doping tespit edilmesi veya aynı şahsa ait bir başka atta doping tespiti halinde bu fıkradaki tekerrür hükümleri uygulanır. Atın ilk defa dopingli olarak koşturulması ve para cezası ödemek kaydıyla koşulara katılması konusu atın ilgililerine verilen disiplin cezalarını ortadan kaldırmaz.

Bir Cevap Yazın