Osmanlı Tarihi: Birun ve Enderun Nedir?

Birun: Topkapı Sarayı’nın dış bölümüdür. Sarayın ana giriş kapısı Babüsselam’dan girildikten sonraki geniş avlunun yer aldığı bölümdür. Burada Kubbealtı adı verilen Divân- ı Hümâyun ve devlet işlerinin yürütüldüğü daireler bulunmaktadır.

Enderun: Topkapı Sarayı’nın iç bölümüdür (Görsel 2.2). Fatih Sultan Mehmed tarafından kurulmuştur. Bu kuruluşun amacı devletin merkez ve taşra yönetimi ile orduda görev alacak kişileri yetiştirmekti.

Enderun kendi içinde Arz Odası, Hazine- i Hümayun ve Enderun Mektebi olmak üzere bölümlere ayrılmıştır. Arz Odası’nda padişah yabancı elçileri kabul etmiştir. Enderun devşirme yöntemiyle yetiştirilen gençlerin bulunduğu bölümdür. Enderun yedi odadan oluşmaktadır. Bu odalar Has Oda, Hazine Odası, Büyük Oda, Küçük Oda, Kiler Odası, Seferli Odası ve Doğancılar Odası adlarını almaktadır. Odalardaki eğitim süresi 1-2 yıl arasında olmuştur. Bütün dersler Türkçe okutulmuştur. Kur’an-ı Kerim, tefsir, hadis, kelam gibi dinî konularla birlikte dil, edebiyat, tarih, coğrafya, matematik gibi pozitif bilimler de okutulmuştur. Bunların yanında saray geleneği, görgü kuralları, protokol kaideleri ve bürokratik işler öğretilmiştir. Ok ve cirit atma, ata binicilik, güreş gibi sporlar yaptırılmış, musiki, hat, minyatür, cilt, tezhip gibi el sanatları öğretilmiştir. Devşirme sistemiyle edinilen acemi oğlanların en zeki ve yetenekli olanlar Enderun’a alınmıştır. Devşirme sistemiyle alınan kimselerden özel olarak seçilenler eğitildikten sonra padişahın hizmetinde yer almak için görevlendirilmiştir. Enderun’da eğitimlerini tamamlayan devşirmeler veziriazamlık makamına kadar yükselebilmekteydiler.

Bir Cevap Yazın