Genel Vergi Hukuku: Hazine ve Maliye Bakanlığı

Anayasa’da yapılan değişiklik ile Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine geçilmiştir (6771 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasasında Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, RG, T 11.02.2017, S 29976). “Yürütme yetkisi ve görevi, Cumhurbaşkanı tarafından Anayasaya ve kanunlara uygun olarak kullanılır ve yerine getirilir” (Anayasa md 104). “Cumhurbaşkanı Devletin başıdır. Yürütme yetkisi Cumhurbaşkanına aittir” (Anayasa md 7). Cumhurbaşkanı yürütme görevini yerine getirirken Cumhurbaşkanlığı yönetim sistemi içerisinde yer alan İdari İşler Başkanı, Cumhurbaşkanı Yardımcıları, Cumhurbaşkanlığı Politika Kurulları ve Cumhurbaşkanlığına Bağlı Kurum ve Kuruluşlarla ile Bakanlardan oluşur. Bu kurullar doğrudan Cumhurbaşkanına bağlıdır. Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, milletvekili seçilme yeterliliğine sahip olanlar arasından Cumhurbaşkanı tarafından atanır ve görevden alınır. Bakan yardımcıları da Cumhurbaşkanı tarafından atanır. Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, Türkiye Büyük Millet Meclisi önünde andiçerler. Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, Cumhurbaşkanına karşı sorumludur. Vergi yönetimi konusunda yetkili ve görevli bakanlık Hazine ve Maliye Bakanlığıdır.

Hazine ve Maliye Bakanlığı, bakanlıklar içerisinde büyük önemi olan ve devletin maliyesini yönlendiren, devletin mali ve ekonomik yönden tüzel kişiliğini temsil eden bakanlıktır. Bakanlığın teşkilat yapısı ve görevleri, Cumhurbaşkanlığı 1 sayılı kararnamesi şöyle düzenlenmiştir (Cumhurbaşkanliği Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi (Kararname Numarası: 1), RG, T 10.07.2018, S 30474). Hazine ve Maliye Bakanlığının görev ve yetkileri şunlardır:

a. Maliye ve ekonomi politikalarının hazırlanmasına yardımcı olmak ve bu politikaları uygulamak,

b. Genel bütçe kapsamındaki kamu idareleri ve özel bütçeli idarelerin hukuk danışmanlığını ve muhakemat hizmetlerini talepleri halinde yerine getirmek,

c. Devlet hesaplarını tutmak, saymanlık hizmetlerini yapmak, ç. Gelir düzenlemelerine ilişkin çalışmalar yapmak,

d. Her türlü gelir işlemlerine ait mevzuatı hazırlamak, her türlü gider işlemlerine ait mevzuatın hazırlanmasına katkı sağlamak,

e. Bakanlığın ilgili kuruluşlarının işletme ve yatırım programlarını inceleyerek onaylamak ve yıllık programlara göre faaliyetlerini takip etmek ve denetlemek,

f. Suç gelirlerinin aklanmasının önlenmesine ilişkin usul ve esasları belirlemek,

g. Vergi incelemesi ve denetimine ilişkin temel politika ve stratejilerin belirlenmesi amacıyla çalışmalar yapmak ve belirlenen politikaların uygulanmasını sağlamak,

ğ. Hazine işlemleri, kamu finansmanı, kamu sermayeli kuruluş ve işletmeler ve devlet iştirakleri, ikili ve çok taraflı dış ekonomik ilişkiler, uluslararası ve bölgesel ekonomik ve mali kuruluşlarla ilişkiler, yabancı ülke ve kuruluşlardan borç ve hibe alınması ve verilmesi ile ilgili işlemleri yapmak,

h. Ülkenin finansman politikaları çerçevesinde sermaye akımlarına ilişkin düzenleme ve işlemleri yapmak,

ı. Kambiyo rejimine ilişkin faaliyetleri düzenlemek, uygulamak, uygulamanın izlenmesi ve geliştirilmesine ilişkin esasları tespit etmek.

i. Bakanlıkların ve kamu kurum ve kuruluşlarının ekonomi politikalarını ilgilendiren faaliyetlerine katılım sağlamak,

j. Uluslararası kuruluşlarla iletişim içerisinde çalışarak ileriye dönük stratejiler geliştirme amacıyla çalışmalar yapmak ve topluma perspektif sağlayan politika önerilerini katılımcı bir yaklaşımla belirleyerek özel kesim için orta ve uzun dönemde belirsizlikleri giderici genel bir yönlendirme görevini yerine getirmek,

k. Kanunlarla veya Cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle verilen diğer görevleri yapmak.

Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile eskiden Ekonomi Bakanlığı tarafından yerine getirilen hazine ve ekonomiye ilişkin görevler de iki bakanlığın birleştirilmesi ile Hazine ve Maliye Bakanlığına verilmiştir.