Tedarik Zinciri: Uluslararası Ticaret
Uluslararası ticaretin en önemli nedenleri arasında ülke içerisinde üretilemeyen ya da çok yüksek maliyetler ile üretilebilecek ürünleri başka ülkelerden satın almaktır. Dünya üzerindeki hiçbir ülke kendi ihtiyaçlarının tümünü yeterli miktarda karşılayabilecek kaynağa sahip değildir. Uluslararası ticaret, ülkelerin kendilerinde fazla olan kaynaklar ile üretilmiş olan ürünleri ihtiyaç duyan ülkelere satıp, kendilerinde az olan ya da hiç olmayan kaynaklar ile üretilmiş ürünleri başka ülkelerden satın alması demektir. Bu nedenle dünyada üzerindeki iki yüz ülke arasında binlerce mal ve hizmet için uluslararası ticaret yapılmaktadır. Ülkeleri birbirleri ile ticaret yapmaya iten nedenler şu şekilde sıralanabilir; (Şekil 8.1)
- Üretim farklılıkları
- Malların kalite ve kullanışlılık açısından farklı oluşu
- Fiyat farklılıkları
- Tüketici zevkleri
İktisat teorilerine göre yukarıda sayılan bu nedenlerden dolayı birbirleri ile ticaret yapan ülkelerin bu ticaretten bir fayda sağlamaları gerekmektedir. Ülkelerin birbirleri ile bu değişik nedenlerden dolayı ticaret yapmak istemeleri, ürünlerin sınırlar arasında dolaşmasına neden olmakta bu ise küresel tedarik zinciri faaliyetlerinin gerçekleştirilmesini gerektirmektedir. Ancak işletmelerin dünya çapında iş yapabilmeleri için buna olanak veren bir yasal ve politik sistemin de olması gerekmektedir. Bu aynı zamanda bir bölgenin lojistiğinin gelişmesi içinde gerekli olmaktadır. Uluslararası gerçekleştirilen tedarik zinciri faaliyetleri devletler hukuğu ve onun yaptırımlarından etkilenmektedir. Çünkü bir ülke kendi yasalarının uluslararası ticarette de geçerli olmasını istesede bunun için ülkeleri zorlayamaz. Ancak uluslararası yasa ve kuralları kendi ülkesine uyarlayabilir. Buna en iyi örnek olarak gri pazar ticareti verilebilir. Gri pazar, herhangi bir firmanın yetkili satıcı ya da ithalatçı sıfatına sahip olmamasına rağmen piyasada mal satışı yapması ya da ithal etmesidir. Örneğin Levi Strauss’un ürünlerini Avrupa’da ithal etmek ve satmak üzere kendilerine yetki verilen tek bir yetkili ithalatçı dağıtıcı vardır. Ancak başka şirketler bu kot ürünleri kaynağından satın alıp, Avrupa’ya resmi ithalatçı dağıtıcıdan daha ucuza ithal edip satabilir ve bu piyasaya girebilir. Gri pazarın yasal olması konusunda ise halen hükümetler bir görüşbirliğine varabilmiş değildir.