Organik fosforlular (organik fosfatlar, OF) fosforik asit veya kükürtlü analoglarının esterleridir. OF bileşikler toz veya sıvı halde bulunurlar. Çevrede kalış süreleri genellikle 2-4 hafta arasında değişir. OF insektisitlerin çoğu tarım zararlılarına karşı kullanılır. Ülkemizde gerek ithal gerekse imal ruhsatı verilmiş ve tarımsal mücadelede kullanılan 50’den fazla OF etkin madde içeren yüzlerce müstahzar vardır. OF bileşiklerden bazıları veteriner hekimlikte antelmintik ve insektisit olarak kullanılır. Veteriner sağaltımda uygulama alanı bulanların başlıcaları şunlardır: Azametifos, diazinon, diklorvos, fenitrotiyon, fenklorfos, foksim, karbofenotiyon, koumafos, krufomat, malatiyon, metamidofos, propetamfos, triklorfon, tetraklorvinfos.
Zehirlilikleri: OF bileşikler tüm canlılar için zehirlidir. Bazılarının zehirliliği insan ve hayvanlar ile mesken, ahır, ağıl, kümes gibi barınaklarda kullanılmalarını önleyecek derecede fazladır.
Zehirlenme belirtileri:
Muskarinik belirtiler: Bulantı, kusma, anoreksi, karında sancı ve kramp, mide-bağırsak hareketlerinde artma, sürgün, solunum güçlüğü, akciğer ödemi, kalp hızında yavaşlama, kan basıncında düşme, siyanoz, pupillerde daralma, idrar ve dışkıyı tutamama gibi genellikle düz kasların aşırı ölçüde uyarılmasına ilişkin belirtiler görülür.
Nikotinik belirtiler: Çeşitli kaslarda oluşan seğirme ve spazmlardır. Seğirmeler önce dil, göz kapağı ve yüz kaslarında başlar ve sonra boyun ile tüm vücut kaslarına yayılır. Daha sonra, tüm iskelet kaslarında güçsüzlük, gevşeklik ve felç ortaya çıkar; refleksler kaybolur ve kan basıncı düşer.
MSS ile ilgili belirtiler: Önce uyarı sonra baskıya sebep olurlar; çırpınmalar, genel tremor, ataksi, huzursuzluk, korkaklık, reflekslerin kaybolması, uyku basması, kalp bloğu ve kalbin durması, boyunda sertleşme, baş ağrısı ve dönmesi, vehim, zihin karışıklığı ve konuşma zorluğu oluşan belli başlı belirtilerdir. Ayrıca, merkezi kaynaklı yumuşak felç ve koma gelişir.
Teratojenik etki: OF bileşiklerden bazılarının teratojenik etkisi vardır; benzer etkisi olan bileşiklerin başlıcaları diazinon, metamidofos mevinfos, diklorvos, DEF, paratiyon sis-dikrotofos olup, diğer OF bileşiklerin de, zayıf derecede de olsa, teratojenik etki tehlikesi vardır.
Miyopati: Bazı OF bileşikler hayvanlarda miyopatiye sebep olurlar; bu durum akut olarak zehirlenen hayvanlarda, iskelet kaslarında nekroz şeklinde ortaya çıkar.