Osmanlı Devleti, Abbasilerde ve Selçuklularda görülen gulâm sistemini geliştirerek daha mükemmel hâle getirmişlerdir. Yeniçeri Ocağı, Osmanlı Devleti’nin gulâm sistemini geliştirerek oluşturduğu askerî birliktir. Merkez ordusu içinde önemli bir yere sahiptir.
Kapıkulu Ocaklarının en büyüğü ve en nüfuzlusu olarak I. Murat zamanında Edirne’nin Fethi’nden sonra kurulmuştur. Ocağın kurulmasında Osmanlı Devleti’nin Balkanlar’da fetihlerini devam ettirmesi etkili olmuştur. Balkanlarda sürekli bir yaya kuvvetinin oluşturulması zorunlu olmuştur. Yeniçeri Ocağı’na asker temin etmek için Pençik Kanunu’na göre savaş esirlerinden alınanlar, Türk çiftçi ailelerinin yanında bir süre çalıştıktan sonra ocağa alınmaları, esir ve devşirmelerin Türk hizmetinden sonra ocağa alınmaları usulü benimsenmiştir.
Hristiyan esirleriyle devşirmeler Acemi Ocağında yetiştirildikten sonra Yeniçeri Ocağına alınmışlardır. Burada eğitilenler kabiliyet ve kıdemlerine göre çeşitli görevlerde bulunur, aldıkları ücrette farklılıklar oluşurdu. Yeniçeri Ocağı, muharebede hükümdarın bulunduğu merkez kuvvetler arasında yer alırdı. Ocağın görevi muharebe esnasında hükümdarı korumakla görevlidirler. Yeniçeriler, Osmanlı kapıkulu askerlerinin en kıdemlisidir. Yeniçeriler, üç ayda bir ulufe adı verilen maaş alırlardı. Yeniçerilerin en büyük kumandanı yeniçeri ağası idi. Yeniçeri Ocağında ilk zamanlarda ok talimi yapılırdı. Ok talimi yapılması için talimhane kurulmuştu. Yeniçeriler ok, yay, kılıç, kalkan, kargı, bıçak gibi harp aletlerini kullanmışlardır. Harpte siper kazmak için kazma ve kürek de kullanmışlardır. Osmanlı padişahları sefere çıktıklarında yeniçeriler de beraberinde giderlerdi. Kışlaların muhafazası için görevli bırakılırdı.
Yeniçeri Ocağının başında yeniçeri ağası bulunmaktadır. Ocakta hiyerarşik bir yapı mevcut olup üst rütbelere geçiş terfi ile sağlanmaktadır. Yeniçeri ağası merkez teşkilatının en yüksek rütbeli zabitidir. Yeniçeri ağası seferî işler dışında İstanbul’un asayişinden sorumlu kişidir. İstanbul yangınlarının söndürülmesi de görevleri arasındadır. Yeniçeri ağalarının azil ve tayini padişah tarafından yapılmıştır. İlk yeniçeri kışlası Edirne’de açılmıştır. İstanbul’un fethedilmesinin ardından burada iki tane kışla daha açılmıştır. Yeniçeri Ocağının kurulmasıyla birlikte Osmanlı Devleti profesyonel ordu ve askerlik anlayışını oluşturmuştur. Bu ocağın kurulmasıyla birlikte Osmanlı askerî teşkilat ve teçhizat bakımından diğer Türk devletleri ve Avrupa devletlerinden ayrılmıştır. Osmanlı merkezî idaresinin kurulmasına katkı sağlamıştır. Osmanlı Devleti’nden önceki devletlerde merkezî bir askerî teşkilat bulunmadığı için aşiretler ve nüfuz sahibi olan kişiler devleti yönetenler üzerinde baskı kurabilmekte, taht kavgalarına ve devletin bölünmesine neden olmaktaydı. Merkezî yönetimin güçlendirilmesini sağladığı için Osmanlı Devleti’nin uzun süreli olmasını sağlamıştır.