Tarkan ya da Tarkan: Mars’ın Kılıcı, kurgusal karakter Tarkan üzerine yazılmış Mars’ın Kılıcı isimli çizgi romandan uyarlanan 1969 yapımı fantastik Türk filmi. Tunç Başaran tarafından yönetilen film Sezgin Burak’ın Mars’ın Kılıcı adındaki çizgi romanına sadık kalınarak çekilmiştir. Tarkan serisinin ilk filmi olan bu filmde devam filmlerinde de olduğu gibi Tarkan karakterini Kartal Tibet canlandırmıştır.
Mars, Roma mitolojisindeki savaş tanrısıdır. Juno ile Jüpiter’in oğludur. Mars sözcüğünün herhangi bir Hint-Avrupalı türevi olmadığına göre, büyük ihtimalle Etrüsk ziraat tanrısı Maris’in Latinize edilmiş bir biçimidir. Başlarda Romalı bereket ve bitki tanrısı, çiftlik hayvanlarının, ekin alanlarının koruyucusuyken daha sonraları savaşla özdeşleştirilmiştir; sonunda Yunan mitolojisindeki Ares’in Roma mitolojisindeki dengi olmuştur.
Mars Roma’nın kurucusu Romulus’un efsanevi babasıydı ve bu nedenle Romalılar atalarının Mars olduğuna inanırdı. Romada erkek tanrılar arasında en güçlü ikinci konumdadır. Asil görünüşlü ve asla yenilmeyen bir tanrıdır. Romalılar Yunanistan’ı feth edince Aresle bir tutulmuştur.
Hadur, Macar savaş tanrısı. Macarca “ordularının efendisi” anlamındaki “Hadak Ura” sözcüklerinin bileşimidir.
Eski Macarca Hodur (Hador) olarak da söylenirdi. Macarların eski inanışlarında bir savaş tanrısı oldu, ateş tanrısı idi. Macar mitolojisinde, o Arany Atyacska (Altın Baba) ve Hajnal Anyacska (Şafak Anne) adlı tanrı ve tanrıçaların üçüncü oğludur. Onun en tanınan iki erkek kardeşi de dâhil olmak üzere birçok kardeşleri vardı. Nap Kiraly (Güneş Kralı) ve Szel Kiraly (Yel Kralı) bunların en önemlileriydi. Cennette Dünya Ağacı üstüne Arany Atyacska’nın bir kalesi vardı ve onun altındaki Napkiraly’nin Altın Ormanı ve aşağıda da Szelkiraly’nın Gümüş Ormanı bulunurdu. Hadur en sondaki Bakır Ormanın sâhibi oldu. O tanrıların bir demircisi olarak yaşıyordu. Uzun saçlıydı ve zırhı bakırdandı. Bakır kutlu bir metal olduğundan, saf bakırdan yapılmış silahlara sâhip büyük bir adam olduğu düşünülmektedir. Onun kendi yaptığı “Tanrı’nın Kılıcı” adı verilen efsânevi kılıcı, Attila tarafından keşfedildi ve onun iktidarı böylece güvence altına alınmış oldu. Macarlar bir savaş öncesinde onun için beyaz aygır kurban etme alışkanlığı vardı.
Tanrının Kılıcı veya Attila’nın Kılıcı ya da Hadur’un Kılıcı –bâzen Mars’ın Kılıcı, Sword of God (İngilizce)– Attila tarafından taşınan efsanevi silahtır. Tarihçi Priscus ve Romalı tarihçi Jordanes üzerinden aktarılan hikâyeye göre bir çoban, sürüsünden bir ineğin aksadığını fark etmiş ve hayvanın ayağını neyin kestiğini anlamak istemişti. Çoban kan izlerini takip ederek, toprağa gömülü kılıcı bulur, kılıç eski olduğunu belli etmesine karşılık tek bir pas lekesine sahip değildir ve çoban durumu Atilla’ ya bildirerek bulunduğu yerden çıkarmasına vesîle olur. Başka bir rivayete göre ise kendisi çıkararak Atilla’ya hediye etmişti.
Romalılar bu kılıcın kendi savaş tanrıları Mars’a ait olduğunu düşünmekteydiler. Ancak motif Türk (Ural-Altay) kökenlidir çünkü ineğin ayağını kesebilmesi için kılıcın yere tersine saplanmış olması gerekir ki bu tamamen Asya kökenli bir anlayıştır. Diğer kültürlerde Kılıç yere normal olarak kabzası yukarda olacak biçimde saplanmış olarak bulunur. Anlatılanlara göre, Kılıç Atilla ile birlikte gömülmüştür. Kimilerine göre ise; Katalanya düzlüğü savaşında, Aetius’ile kapışırken kılıcın kırıldığı rivâyet edilir. Bu olaydan sonra attila duygusal bir çöküntü yaşar ve belki de, sonraki yıl Papa’nın sözünü dinleyerek Macaristan’a geri döner.
Tarihsel film niteliği de taşıyan yapımda Avrupa Hun İmparatoru Attila, Vandal Kralı Genseriko ve Roma İmparatoru Valentinianus’un Savaş Tanrısı Mars’ın sihirli kılıcını el geçirme çabaları işlenmektedir.
Film, Karadeniz’in kuzeyini fetheden Avrupa Hunları’nın başbuğu Attila’nın yavaş yavaş Avrupa kıtasına yayılmaya başladığı günlerde geçmektedir. Avrupa’dan sonra bütün dünyaya hükmetmek isteyen Attila sadece Moro diye bir rahibin bildiği Savaş Tanrısı Mars’ın kılıcını da ele geçirmek istemektedir. Çünkü bu kılıcı kim ele geçirirse dünyaya da o hakim olacaktır. Savaş Tanrısı Mars yeryüzünden giderken bu kılıcı bir kayaya saplamıştır. Mars’ın kılıcı yüzyıllardır kendisini kayadan çıkarıp dünyanın hakimi olacak insanı beklemektedir. Hunlar’ın korkusundan dehşete düşmüş olan Avrupa hükümdarları da bir tek ümidin peşindedirler: Savaş Tanrısı Mars’ın kılıcı. Ancak ona sahip oldukları anda Attila’nın gücüne karşı durabileceklerine inanmaktadırlar.
Bir yandan Vandal ülkesinin vahşi, gözünü budaktan sakınmayan kralı Genseriko; diğer yandan sinsi, hunhar, çılgın Roma İmparatoru Valentinianus. Her ikisi de Attila’nın Avrupayı istila etmesine karşı koyabilmek için Mars’ın kılıcına sahip olabilme çabasındadırlar.
1967 yılında Hürriyet’te çizilmeye başlanan Tarkan’ın halk arasında büyük bir popülarite kazanmasının ardından çizgi romanın filme aktarılması uzun sürmemiştir. 1968 yılında çekilen ve ilk Tarkan filmi olan Bozkırlar Şahini Tark-Han, serinin çizeri olan Sezgin Burak’tan izin alınmadan çekilmiştir. Eser sahibinden izin alınmadan çekildiği için “sahte” olarak tanımlanan bu yapım orijinal Tarkan serisine dahil edilmez.
Acar Film stüdyolarında hazırlanıp Arzu Film tarafından dağıtılan ilk orijinal filmse, Ertem Eğilmez yapımcılığında çekilmiştir. Tunç Başaran’ın yönetmenliğini yaptığı yapım Sezgin Burak’ın Mars’ın Kılıcı adlı çizgi romanından uyarlanmıştır.
Bu orijinal filmin yapım süreci sürerken Tarkan karakterini oynayacak oyuncuyu seçmek için bir yarışma düzenlenmiştir. Dönemin popüler yayımlarından Pazar dergisi tarafından düzenlenen bu yarışma sonucunda ise Ünal Şahin başrolü oynayacak kişi olarak tanıtılmıştır. Fakat Ertem Eğilmez ve Tunç Başaran tanınmamış bir kişinin filmde oynamasının riskli olduğunu savunarak Tarkan rolünü daha önce Karaoğlan rolüyle tanınmış olan Kartal Tibet’e vermişlerdir. Bunun üzerine Ünal Şahin başka bir şirket tarafından çekilen Tarkan: Canavarlı Kule adlı filmde yer almıştır. Sezgin Burak’ın çizgi romanları dışında bir senaryoyla çekilen bu film de tıpkı Bozkırlar Şahini Tark-Han gibi orijinal Tarkan serisine dahil değildir
Tarkan (Kartal Tibet) — Attila’nın akıncısı ve Hun kahramanı.
Kurt (Con) — Tarkan’ın yardımcısı ve sadık kurdu.
Attila (Oktar Durukan) — Avrupalılar tarafından Tanrının Kırbacı olarak anılan onuncu Avrupa Hun İmparatorluğu hükümdarı.
Valentinianus (Kayhan Yıldızoğlu) — Batı Roma İmparatorluğu’nun onbirinci imparatoru.
Genseriko (Mümtaz Ener) — Vandal ve Alan kralı.
Genseriko’nun kızı (Lale Belkıs) — Genseriko’nun kızı, Vandal ve Alan prensesi.
Aybars (Dündar Aydınlı) — Uç kalesi kumandanı.
Bige (Zuhal Aktan) — Tarkan’ın arkadaşı.
Kulke (Moris) — Tarkan’ın arkadaşı.
Otmar (Zeki Alpan) — Bige’nin hancı babası.
Licius (?) — Valentinianus’un Mars’ın kılıcını bulmak için görevlendirdiği gladyatör.
Eudoxia (Birsen Ayda) — Valentinianus’un karısı.
Horasius (Hüseyin Kutman) — Gladyatör eğitmeni ve Valentinianus’un sağ kolu.
Kosta (Yusuf Sezer) — Bir Roma askeri.
Örümcek (Danyal Topatan) — Genseriko’nun kumandanı.
Kuzmo (Behçet Nacar) — Genseriko’nun kızının hizmetkârı.
Rahip Moro (Mustafa Yıldız) — Dünya üzerinde Mars’ın kılıcının yerini bilen tek kişi.
Pier (İhsan Yüce) — Yüzlerce yıldır Mars’ın kılıcını koruyan kişi.
Hugo (Lütfü Engin) — Düzenbaz bir hancı.
Aneta (Aynur Aydan) — Hugo’nun güzel kadını.