Uzaydaki diğer gözlemevleri gibi Gaia’nın araçlarının da özenle kontrol edilen bir sıcaklıkta tutulması gerekiyor. Hubble’ın aksine Gaia için Dünya yörüngesi ideal değil çünkü Dünya yörüngesinde dönüşümlü olarak parlak güneş ışığına ve koyu karanlığa maruz kalırdı. NASA’nın Kepler teleskobu gibi Güneş’in çevresinde kendi yörüngesine yerleştirerek bu sorunu aşabilirdik ama o zaman da giderek Dünya’dan uzaklaşırdı. Neyse ki her iki yöntemin de en iyi özelliklerini sunan bir nokta var: L2 denilen ikinci Lagrange noktası. Güneş’e Dünya’dan %1 daha uzak olan bu noktada iki cismin çekim kuvveti öyle bir şekilde birleşiyor ki Gaia, Dünya’nın çevresinde dönmeden Dünya’yla birlikte hareket edebiliyor.
Hipparcos ve daha önceki yer tabanlı paralaks ölçümlerinde durum böyle değildi. Gaia’da, ilk kez Hipparcos’ta kullanılan ve inanılmaz derecede küçük paralaks açıları ölçmeyi kolaylaştıran bir yöntem kullanılıyor. Gaia’da tek bir teleskop değil, birbirinin aynısı ama farklı yönlere bakan iki teleskop var. İki görüntünün birleştirilmesi ve birlikte işlenmesi sayesinde yıldızların yalnızca göreceli konumlarını ölçmek yeterli oluyor. Mutlak konumun ölçülmesi gerekmediği için iş çok daha kolaylaşıyor. ESA’nın hedefi, Gaia’nın baktığı her yıldızın paralaksını elde etmek. Bu oldukça büyük bir hedef. Ama bunun da ötesinde Gaia, gözlemlenen yıldızların sadece bazılarında kullanılacak araçlar taşıyor. Bu araçlar, örneğin Doppler kaymalarını (Yıldızın görüş hattı boyunca hızını gösterir) ve yıldızların sıcaklık ve kimyasal bileşimi gibi fiziksel özelliklerini ölçmede kullanılacak. 1 milyar yıldız zaten çok büyük bir rakam ama Gaia bunların her birine bir iki kere değil, yaklaşık 70 kere bakacak. Kesin paralaks ölçümleri elde etmek ve yıldızın galaksi içindeki gerçek hareketini ölçmek için bu gerekli. Sonuçta şimdiye kadar oluşturulan en büyük bilimsel veritabanlarından biri ortaya çıkacak. 100.000 gigabayttan fazla ham veri işlendikten sonra belki de bu büyüklüğün on katına çıkacak. Şimdiye dek galaksimizde yapılan en büyük ve en eksiksiz nüfus sayımının sonuçları kamuya açık bir şekilde paylaşılacak. Hatta ilk iki bölümü yayımlandı bile.
“Sonuçta şimdiye kadar oluşturulan en büyük bilimsel veritabanlarından biri ortaya çıkacak: 100.000 GB’den fazla ham veri.”
Görevi sırasında Gaia’nın Dünya’ya yüz binlerce gigabayt veri göndermesi bekleniyor. Mekanik olarak yönlendirilen bir radyo anteni astronomik ölçümlerde hataya yol açabilir. Bu nedenle hareketli parçası olmayan bir elektronik anten kullanılıyor. ESA’nın yer istasyonuna ulaşan ham veriler Gaia’nın Veri İşleme ve Analiz Konsorsiyumu’na (DPAC) aktarılıyor. DPAC, Avrupa geneline yayılan 450 bilim insanından oluşan bir ekip. Ekibin işi tüm bu verilerin bilimsel olarak anlaşılmasını sağlamak ki bu, veri işleme tarihindeki en büyük ve en zor işlerden biri. İşlenen veriler yaklaşık bir yıllık aralıklarla yayımlanacak.
Kaynak: How It Works Aralaık 2019 Sayfa 64-65