İnsanın geçmişini, tabiatla mücadelesini, sosyal ilişkilerini ve inançlarını öğrenmek, geçmişten günümüze ulaşan izlerin incelenmesine bağlıdır. Bunun için yerleşim yerleri, konar-göçer yaşam alanları, tapınaklar, mezarlar ve doğal çevre araştırılır ve elde edilen buluntulardan sonuçlar elde edilir. Yazıdan önceki dönemin aydınlatılabilmesi için en önemli unsur arkeolojik araştırmalarla edilen araç ve gereçlerdir. Buluntulardan elde edilen bilgiler, yazıdan önceki dönemin doğru okunabilmesinde oldukça önemlidir. İnsanlığın bu döneminde mağaralar, kerpiçten ilkel konutlar, taştan, kemikten, pişmiş kilden yapılmış aletler vd. o döneme ayna tutar.
Günümüzden yaklaşık 2,5 milyon yıl önce dünya, buzullarla kaplı olduğu için insan yaşamına uygun değildi. Buzulların erimeye başlamasıyla birlikte özellikle kuzey yarım kürenin bazı alanlarında ılıman iklim kuşakları oluşmuştur. Bunun sonucunda doğal çevre insan yaşamına uygun hâle gelmiş ve ilk yerleşme ile ilgili hareketlilikler bu kuşakta görülmeye başlanmıştır. Bu yerleşimler günümüzden yaklaşık 12 bin yıl önce Anadolu’nun güney doğusunda ve Mezopotamya’da ortaya çıkmıştır. Bereketli Hilal olarak da adlandırılan bu coğrafyada iklim giderek insan yaşamına uygun hâle gelmiş ve bu bölgede nüfus artmaya başlamıştır.
Kaliforniya da bulunan Hyperion adlı ağaç şu anda dünyanın bilinen en uzun boylu ağacı. Yaklaşık 120 metre boyunda. Bu boyutuyla Londra Saat Kulesini ve Özgürlük Anıtını geride bırakmış durumda.
Marjinal analiz: Mevcut koşullar değiştiği zaman ne olacağının incelenmesidir.
Marjinal Analiz İktisadi düşünme tarzı marjinal analiz adını verdiğimiz bir analiz yöntemini de kapsar. Marjinal analiz, mevcut şartlar değiştiğinde ortaya çıkacak durumun incelenmesidir. Örneğin; bir öğrenci iktisat çalışmak için haftada 5 saat yerine 6 saat ayırmaya karar verdiğinde marjinal analize göre hareket ediyor demektir. Hemen anlayacağınız gibi, iktisat çalışmaya ilave bir saat ayrılmasının sağlayacağı yarar (içinde yaşadığımız dünyayı daha iyi algılayabilme ve muhtemelen sınavlarda daha yüksek bir not alma) bunun getireceği maliyeti (dinlenmeye daha az zaman ayırma, daha az uyuma gibi) aşmaktadır. Eğer bir başka öğrenci farklı sonuca ulaşıyorsa iktisat çalışmak için ilave bir saatlik süre ayrılmayacaktır. Sadece tüketiciler değil, üreticiler de karar alırken marjinal analize bağlı kalarak hareket ederler. Örneğin bir çiftçi daha çok gübre kullandığında buğday üretiminin ne kadar artacağına bakar. Bu süreçte çiftçi daha çok gübre kullandığında üretim maliyetlerinin ne kadar artacağı ve dolayısıyla kârının ne kadar artacağı veya azalacağı ile ilgilenir. Dikkat edilirse çiftçi, mevcut durumda meydana gelecek değişmelerin sonuçlarını göz önüne alarak karar vermektedir. Karar verme süreci çoğunlukla değişmelerle ilgili olduğu için marjinal analiz iktisadi düşünme tarzında önemli bir rol üstlenmektedir.
Kobra etkisi! Halk arasında anlatılana göre İngiliz hükümeti Hindistan’ı işgal ettiği dönemde kobra yılanlarından çok çeker ve kobralara karşı savaş başlatır. Ne var ki İngilizler yılanlarla haşır neşir oldukça daha çok İngiliz kobra zehiriyle tanışır ve İngiliz askerleri ölmeye başlar. Bunu fark eden zeki bir İngiliz ise;
“Neden biz uğraşıyoruz ? Bununla Asil ingiizler değil, sefil Hintliler uğraşsın” der.
Kobra kafası getiren Hintliye ödül verileceği haberini yayarlar. Bunun üzerine kampanya başlar. Başlarda gerçekten Kobraların sayısı azalır; ancak zor koşullara muhteşem uyumları ile bilinen Hintliler “Madem bunlar her ölü yılana para veriyor o zaman biz bu kobraları besleyelim üretelim. Hem kim koşacak kobra peşinde?” derler. Bu fikirle yola çıkan Hintliler kobra çiftlikleri kurarak yılanları üretirler ve paraya para demezler. Bu durumu fark edip aptal yerine konduklarını anlayan İngilizler, hem daha fazla kobra üretilmesin diye, hem de zekaları ile daha fazla alay edilmesin diye kobra başına para verme kampanyasını durdurdular. Tabii Hintliler de kobraların para etmediğini görünce, kobraları besleyerek kaynak ve vakit harcamak istemezler ve tüm çiftliklerdeki kobralar salınır. Böylece ortam başlangıç durumundan daha çok kobraya sahip olur. Hindistan’ı kobralar basar. Doğal ortamlarında da çoğalmaya devam eden kobraların popülasyonu iyiden iyiye artar. İngilizlerin kontrol manyaklığı da böylece ters teper.
O günden beri kontrol altına alınması hedeflenen olaylarda eğer bir aksilik olur ve olaylar eskisinden daha kötü duruma gelirse buna “Kobra Etkisi” denir.
Bir de olayın fare etkisi vardır. O ise şöyledir.
Fare Etkisi! Buna benzer bir olay Fransız sömürgesi / kolonisi olduğu yıllarda Vietnam’da yaşanır. Rivayet edilir ki; burada da ölü yılan getirenlere ödül verilmeye başlanır ve yılanların kökünün kazındığı sanılırken bir başka problem ortaya çıkar: Fare yiyerek beslenen yılanlar ortadan kaldırıldığı için; bu defa; fare nüfusu olağanüstü rakamlara ulaşmıştır. Fransızlar; aynen İngiliz’lerde olduğu gibi fare ölüsü getirenlere ücret ödemeye başlar. Ancak meydanlar fare ölüsü yığınlarıyla dolar. Bunun da iyi bir çözüm olmadığı gören sömürgeci Fransızlar; bu defa; ölü farenin bir bütün olarak getirilmesi yerine; sadece kuyruğunun getirilmesi halinde aynı meblağı ödeyeceğini vaat ederler. İşsiz halk; farelerin üremeye devam etmesini sağlamak için kuyruğunu kestikleri fareleri öldürmeyip besleyerek el kokusuna alıştırmaya başlarlar. Bir müddet sonra görülür ki; ortalıkta kuyruksuz fareler cirit atmakta ve kendisini besleyecekleri zannıyla Fransız askerleri de dahil olmak üzere insanlara saldırmakta ve yiyecek bulamadığında da onları ısırmaktadır. Ortaya çıkan bu vahim durum karşısında Fransızlar tekrar eski yönteme dönüş yaparak fare ölüsü getirilmesini isterler. Ancak fare leşleri; mikropların üremesine, insanlara bulaşmasına sebep olmaya başlar. Bu hadiseye de “fare etkisi” adı verilir.
Gerçek Bilginin Adresi Zihin Açıcı Site
Tercihlerinizi ve tekrar ziyaretlerinizi hatırlayarak size en uygun deneyimi sunmak için web sitemizde çerezleri kullanıyoruz. “Tümünü Kabul Et” seçeneğine tıklayarak TÜM çerezlerin kullanımına izin vermiş olursunuz. Ancak ziyaret edebilirsiniz"Çerez Ayarları" kontrollü bir onay sağlamak.
This website uses cookies to improve your experience while you navigate through the website. Out of these, the cookies that are categorized as necessary are stored on your browser as they are essential for the working of basic functionalities of the website. We also use third-party cookies that help us analyze and understand how you use this website. These cookies will be stored in your browser only with your consent. You also have the option to opt-out of these cookies. But opting out of some of these cookies may affect your browsing experience.
Necessary cookies are absolutely essential for the website to function properly. These cookies ensure basic functionalities and security features of the website, anonymously.
Cookie
Duration
Description
cookielawinfo-checkbox-analytics
11 months
This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Analytics".
cookielawinfo-checkbox-functional
11 months
The cookie is set by GDPR cookie consent to record the user consent for the cookies in the category "Functional".
cookielawinfo-checkbox-necessary
11 months
This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookies is used to store the user consent for the cookies in the category "Necessary".
cookielawinfo-checkbox-others
11 months
This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Other.
cookielawinfo-checkbox-performance
11 months
This cookie is set by GDPR Cookie Consent plugin. The cookie is used to store the user consent for the cookies in the category "Performance".
viewed_cookie_policy
11 months
The cookie is set by the GDPR Cookie Consent plugin and is used to store whether or not user has consented to the use of cookies. It does not store any personal data.
Functional cookies help to perform certain functionalities like sharing the content of the website on social media platforms, collect feedbacks, and other third-party features.
Performance cookies are used to understand and analyze the key performance indexes of the website which helps in delivering a better user experience for the visitors.
Analytical cookies are used to understand how visitors interact with the website. These cookies help provide information on metrics the number of visitors, bounce rate, traffic source, etc.
Advertisement cookies are used to provide visitors with relevant ads and marketing campaigns. These cookies track visitors across websites and collect information to provide customized ads.