Farklı Aşk Biçimleri
Aşk; mahremiyet, bağlılık ve ihtirasın bir araya gelme biçimlerine göre, arkadaşlıktan tutkulu aşka kadar değişik şekiller alabilir:
– Şefkat: Yalnız mahremiyet
– Arzu: Yalnız ihtiras
– Boş aşk (göreve tekabül eder): Yalnız bağlılık
– Romantik aşk: Mahremiyet + ihtiras
-Ahenkli beraberliği içeren aşk: Mahremiyet + bağlılık
– Divane aşk: İhtiras + bağlılık
-Tamamına ermiş aşk: Mahremiyet + ihtiras + bağlılık
Not: İlişki esnasında başlangıçta bu üç unsur da önem taşır, ama her birinin ağırlığı değişebilir ve çok güçlü bir dengesizlik aşkı yıkabilir. Görev Sorunu 126 âşık öğrenci arasında yapılan bir çalışma, iki anket sayesinde, aşk hisleri ile kişilik özellikleri arasında ilişki kurulmasına olanak sağlamıştır.
Birinci ankette, aşk üçgeninin üç unsurunun her bir kişinin duygularında ne kadar önem taşıdığı değerlendirilmiş, ikinci ankette de beş büyük kişilik özelliği tespit edilmiştir. Elde edilen ham verilere güvenecek olursak, erkeklerde olduğu kadar kadınlarda da kişilik özelliklerinden sadece sorumluluk aşk ile ilintilidir. Sorumluluk sahibi insanlar hayatın zorluklarına karşı taşıdıkları görev hissinde olduğu gibi, aşk ilişkisinin başarısı için de özenle çalışırlar: Bu insanlar tıpkı öğrenimlerinde ve işlerinde olduğu gibi, ilişkilerinde de “motive olmuş işçilerdir”. Diğer hiçbir kişilik özelliği (dışadönük, uyumlu, meraklı ya da nevrotik olma), aşk hissi istatistiksel açıdan önemli bir etkiye sahip değildir. Bu ilk bulgudan yola çıkarak, mahremiyet, ihtiras ve bağlılıktan hangisinin “sorumlu” kişilik özelliğine bağlı olabileceğini saptamak için sonuçlar daha ayrıntılı incelenmiştir. Hem erkekler hem de kadınlar için, aşkın bu üç yönünün de ilişkili olduğu ortaya çıkmıştır! Sorumluluk sahibi olmanın, bir partnere karşı hissedilen bağlılık düzeyi açısından hayra alamet olmasını anlamak zor değildir; aynı şekilde, a priori daha şaşırtıcı görünebilirse de, mahremiyet arzusuyla olan bağ da, üzerinde düşününce gayet anlaşılabilir bir şeydir. Mahremiyet sadece şefkatle, gönül okşamalarıyla ve sırların paylaşılmasıyla ilişkili değildir; aynı zamanda bir tür adanma da içerir ki bu da sevilen kişinin mutluluğuna öncelik verme arzusu, zor bir durumda karşıdakine güvenme ihtiyacı veya duygusal destek verme isteği aracılığıyla ifade bulur. Bir başka deyişle, bağlılık ve mahremiyet, çaba, fedakârlık ve kendini yadsımayı gerektiren aşkın iki boyutudur. Bu kişilik özellikleri de kesinlikle sorumluluk sahibi insanlarda bulunur. Buna karşılık, sorumluluk sahibi olmak ile ihtiras arasındaki bağ daha çetrefildir, çünkü hepimiz şuna inanırız ki ihtiras tüm irade ve çabadan bağımsız bir şeydir. Peki, sorumluluk sahibi insan yaşadığı mutluluğun düpedüz farkında olabilir mi ve hedefine ulaşmaya çalışırken daha organize ve daha azimli midir? Sebat, mevcut durum ile hedefler arasında düzenli olarak ilişki kurulmasını içerdiğinden ve ihtiras da aşk için önemli bir belirti olduğundan, sorumluluk sahibi insan her zaman ihtirasının nabzını tutacak ve rüyalarının aşkıyla uyum içindeki bu ihtirası artırmak için elinden geleni yapacaktır. Sorumluluk sahibi insanların, diğer insanlardan daha tutkulu olduğu kesin değilse de tutkularının daha çok farkındadırlar büyük ihtimalle.