Samanlar asıl olarak bireylerin dengesinin kurulması ve koranmasıyla uğraşırlar ama her samanın etkileşim halinde olduğu bir kültür ve alt-kültür de vardır, toplumun ihtiyaçlarına cevap verirler. İşlevleri genellikle rahiplerinkiyle karışır. Kuzey Asya’da, şamanlar toplulum bir araya gelip at kurban ettiği zamanlarda rahiplik görevini üstlenirler. OrtaAmerika’da rahip-şamanlar müşterilerini kutsal takvim aracılığıyla evrene bağlayan mısır koçanı ve tohumlanyla bir tür kehânette bulunurlar. turkcemalumatlar.wordpress.com Benzer işleri yapanlarla kıyaslandıklarında şamanlar içgörü ve hayal gücü sahibidirler, dilleri akıcıdır, kültürel geleneklerden haberdardırlar. Şamanizmin yüreğindeki bu bilgi dünyanın her yöresinden kültürlerde kullanılan yerli dillerinde kendini gösterir: Şaman teriminin kendisi Sibirya’nın Evenki dilinden gelir ‘bilen kişi’ anlamındadır. Şaman için kullanılan öbür geleneksel sözcüklerse Fince’de tietaia. Japonca’da munusu, Bella Çoala diline kusiut, Nahuatl dilinde tlamatiguetl ve Ouichua dilinde yachaj hep..aynı anlama gelir.
Şaman için kullanılan öbür sözcükler halk önünde-sergiledikleri performansın ana özelliklerine gönderme yapar. Örneğin Yurok dilinde kegey, ‘is olarak oturan ve meditasyon yapan anlamına gelir. Sakha dilinde oyuun, ‘zıplamak, hoplamak, oynamak’tır. Buryat dilinde khatarkha. ‘dans etmek ya da bir geyik gibi tırıs gitmek,’ anlamına gelir. Huicol dilinde mara’kame ‘şarkıcı’ demektir. Şamanlar kahinlik de yaparak sıradan insanların görüp bilemediklerini görüp bildikleri için, Innular arasında, kuzeyin uzak bölgelerinde, wabinu adını alırlar, ‘gören kişi’ demektir. Elik ‘gözleri olanlar “taraut inilgit” karanlıkta gören gözleri olan’, angakut ‘kapalı gözlerle gören/anlamlarına gelir. Maya Kichelerde ise ajqij ‘gün tutan’ anlamına gelir, Şamanların Maya takvimini kehanet için kullanmalarına gönderme yapar.
İlk şamanlar Oxocomo ve Cipactonal. Aztekve Maya mitolojisindeki ilk şamanlar yaşlı bir çifttir. 16. yüzyıldan kalma bir aztek el yazmasinda yer alan bu resimde zamanı yaratmaktadırlar. Kadın (solda ) mısır koçanına bakarak kehanette bulunurken, kocasida (sağda) , sağ elinde tütsü, sol elinde kan çıkartan bir alet tutar. Arkalarında rahip olarak statülerini gösteren tütün dolu bohçalar vardır.
Kaynak: Şamanın Bedenindeki Kadın