Tedarik Zincirinde Satın Alma ve Örgütsel İlişkiler Ünite 3 Özet
Tedarik zincirinin yapısal durumu ve ilişkileri anlamak için izlenebilecek ilk yol, satın alma ve tedarik etme ile ilgili kararları incelemek ve araştırmaktır. Satın alma, maliyetler içinde önemli bir boyuta eriştiğinde kritik bir rol oynar. Satın alma işlemini maliyetler dışında önemli bir konuma getiren diğer nedenleri de; kısa dönemli fiyat dalgalanmaları, moda ve yeniliklerin yarattığı belirsizliklerin nitelikli kararlar almayı gerektirmesi ve nihai ürünler pazarında yüksek ölçüde rekabetin bulunması halidir. Burada saydıklarımız yanında satın alma işleminin daha az öneme sahip olduğu durumları da; tüm alımların maliyetinin toplam maliyetlerin yalnızca küçük bir bölümünü kapsaması, fiyatların göreceli olarak kararlı seyrettiği durumlar ve yenilikler ve moda içeriğinin düşük düzeyde seyretmesidir. Tedarik zinciri boyunca verimli bir şekilde bilgi ve malzeme akışının yönetimini sağlamak tedarik zincirini oluşturan taraflar arasında etkin bir ilişki oluşturulmasına bağlıdır. Tedarik zinciri yönetimi ile ilgili kritik faaliyetlerden en riskli halka ilişki yönetimidir. Tedarik zincirinin herhangi bir hattındaki zayıf ilişki tedarik zincirinin bütününde önemli sorunlara neden olacaktır. Geleneksel ya da zayıf ilişkilerin yarattığı sorunlardan kaçınmak için işletmeler tedarik zincirinin tarafları ve süreçleri arasında uyumlu ve anlayışa dayalı ilişkiler geliştirmek zorundadırlar. Bu yaklaşım aynı zamanda tedarikçilerinin kalitesi ve onların dağıtım performansları ile ilgili süreçleri de dikkate almalıdır. Nitelikli ve güvenilir bir iş ilişkisini sağlamak için, müşteriler ve tedarikçiler arasında bir iletişim hattı kurulmalı ve düzenli olarak gözden geçirilmelidir. Bununla birlikte, pek çok işletme tedarikçileri ve müşterileri güvenilmez taraflar ve uzun dönemli ilişkilerden kaçınan bir grup olarak görmektedirler. Bu görüş, işletmenin tedarik ve lojistik fonksiyonlarını genellikle stratejik bir role sahip olmayan ve yalnızca malzemelerin satın alınması ya da sevk edilmesini yerine getiren fonksiyonlar olarak algılamasının sonucudur
Tedarik zinciriyle ilgili olarak literatürde son zamanlarda ortaklık yaklaşımına duyulan ilgi oldukça yüksektir ve yazarlar ortaklıkların stratejik yapılarından sıkça söz etmektedirler. Ortaklıklar genellikle, tedarik zincirinin farklı aşamalarında iki ya daha fazla farklı türde işletme arasındaki ilişkileri kapsamaktadır. Örneğin, bir perakendeci ve sözleşmeli bir hazır giyim tedarikçisi. Ortaklıklar ve stratejik işbirlikleri birbirlerinden farklıdır. Stratejik işbirlikleri, birlikte iş yapmayı kabul eden benzer aşamadaki iki ya da daha fazla işletmenin bir araya gelmesiyle oluşur. Belirli bir pazar bölümüne; ürün tedarik etmek, belirli bir coğrafi alanda yer almak ya da ortaklık anlaşmaları oluşturarak satın alma birliği (konsorsiyumu) yaratmak üzere belirli sayıda perakendecinin oluşturduğu bir birlik örnek olarak gösterilebilir.
Tedarik zincirinde bütünleşme, nihai ürünün üretilmesi, dağıtılması ve desteklenmesinde toplam başarım düzeyini optimize etmek için birlikte çalışan, müşteri ve tedarikçilerin oluşturduğu birlik olarak tanımlanabilir. Zincir içerindeki bağımsız şirketler gönüllülük temeli içerisinde birbirilerine sadece güven, paylaşılan amaçlar ve belirli sözleşmelerle bağlı olmalarına rağmen bu bütünleşmede yer alan katılımcıları dikey olarak bütünleşmiş büyük bir örgütün bölümleri olarak düşünmek yararlı olacaktır. Temelde ana şirkete hizmet veren bağımsız tedarikçiler sıklıkla çok sayıda müşterinin birbirine uymayan değişik talepleri ile karşı karşıya kalmaktadırlar.