TEMEL EKOLOJİK KAVRAMLAR
- Canlıların birbirleri ve çevreleri ile ilişkilerini inceleyen bilim dalına ekoloji denir. Ekoloji bilimi canlıları tek bir birey olarak incelemekten ziyade, bireyin üstünde bulunan ve bireyin içinde yer aldığı biyolojik organizasyonlar ile ilgilenir.
- Bir türe ait bireylerin yaşamsal faaliyetlerini en iyi şekilde devam ettirebildikleri yaşam alanına habitat denir.
- Ekolojik niş bir bireyin bulunduğu ortam içerisinde sahip olduğu ve yapmak zorunda bulunduğu bütün sorumlulukları ve işlevleri ifade eder. Habitat bir organizmanın doğal adresi, ekolojik niş ise o adreste yaptığı iş olarak ifade edilebilir.
- Ekolojide organizasyon düzeylerinin küçükten büyüğe doğru sıralanışı aşağıda verilmiştir.
- Popülasyon -> Komünite -> Ekosistem -> Biyom -> Biyosfer
- Popülasyon: Belirli bir alanda yaşayan aynı türe ait bireylerin oluşturduğu topluluğa denir. Adapazarı ovasındaki gelincik çiçekleri bir popülasyon oluşturur.
- Komünite: Aynı alanda birbirleriyle ilişkili tüm popülasyonların oluşturduğu topluluğa denir. Örneğin Sapanca gölünde yaşayan tüm popülasyonlar komüniteyi oluşturur. Komüniteyi oluşturan canlıların yaşamlarını sürdürmek için ihtiyaç duydukları coğrafi alana biyotop denir. Komşu komüniteler arasındaki geçiş bölgelerine ekoton denir.
- Ekosistem: Komünitedeki bireyler ile bu bireyleri içinde barındıran cansız çevreye denir. Adapazarı ovası ve Sapanca gölü ekosisteme örnek olarak verilebilir.
- Bir ekosistemdeki bitki topluluklarına flora, hayvan topluluklarına ise fauna denir.
- Biyom: Yerkürenin iklim kuşaklarına bağlı olarak geniş coğrafik bölgelerde bulunan büyük ekosistem tiplerine denir. Dünyada bulunan çöller biyomlara örnek olarak verilebilir.
- Biyosfer: Dünya üzerinde canlıların yaşadığı alanların tamamına denir. Tüm ekosistemlerin toplamı olan biyosfer atmosferin birkaç kilometrelik bölümü ile karaların en az 3000 metre derinliğine kadar olan kısmını kapsar.