Sanitasyon Ve Hijyen: Atık yağlar
Benzinli ve dizel motorların, şanzıman, diferansiyel, transmisyon, gres ve diğer özel taşıt yağları, yağ filtresi, antifriz, hidrolik sistem, türbin ve kompresör, kızak, metal kesme ve işleme sırasında kullanılan yağlar, gıda, ilaç kâğıt endüstrisinde kullanılan her türlü makineye ait kullanılmış ve kullanıma uygun olmayan yağ ürünleri atık yağ kategorisinde değerlendirilmektedir. Atık Yönetimi Yönetmeliği’ne göre tehlikeli atıklar kategorisinde değerlendirilen atık yağların, kontrolsüz bir şekilde suya ve toprağa dökülmesi veya bilinçsizce yakılması sonucu kanserojen nitelikli bileşenlerinin dumanla havaya karışmasıyla çevre ve canlılar olumsuz etkilenir. Zararlı ve tehlikeli olan atık yağların yüksek kaloriye sahip olmalarından dolayı, ayrıca bir değerinin olduğu da bilinmelidir. Buna göre atık yağların zararlı etkilerinden korunmak ve değerlendirilebildiği kadar kullanmak amacıyla usulüne uygun olarak toplanması ve bertaraf edilmesi gereklidir. Bu amaçla Çevre ve Şehircilik Bakanlığının yayımlamış olduğı Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği’nde ilgili hükümlere yer verilmiştir. Buna göre atık yağlar içerdikleri kirletici (arsenik, kadmiyum, krom, klorür, kurşun, halojenler gibi) durumları analiz edilerek üç farklı kategoride değerlendirilir. Birinci kategori atık yağların ve ikinci kategori atık yağların; rejenerasyon ve rafinasyon yoluyla geri kazanımı yapılabilirken, üçüncü kategori atık yağların ise insan ve çevre sağlığına riskli olduğu kabul edilerek rejenerasyonu ve rafinasyonu mümkün olmadığı için tehlikeli atık yakma tesislerinde zararsız bir şekilde yakılmaları yoluyla bertarafları yapılır.
Motor yağı üreticileri ve ithalatçıları piyasaya sürdükleri motor yağlarının kaplarına veya ambalajlarına, atık yağların yönetmelik hükümleri gereğince toplanması, depolanması, taşınması, işlenmesi ve bertaraf edilmesine ilişkin prosedür yöntemini (Yönetmelik EK-4/A ve B) ve sembolünü (Şekil 1.4) kullanıcının görebileceği şekilde yazmakla yükümlüdürler.