Hijyen ve Sanitasyon: Etki Mekanizmalarına Göre Dezenfektanlar
3.1. Hücre Zarına Etki Edenler: Yüzey geriliminin düşürülmesi ve osmotik basıncın arttırılması ile bakterilerin hücre zarlarının özelliğinin bozulması sağlanır. Bu şekilde bakterilerin sitoplazmasından su kaybı gerçekleşir ve bakteri ölür. Organik çözücüler, deterjanlar ve fenol bileşikleri bu şekilde etki eden dezenfektanlara örnektir.
3.2. Proteinlere Etki Edenler: Asit ve alkali özellikteki dezenfektanlar, fenol, iyot, alkol, aldehitler ve metal bileşikleri mikroorganizmaların protein yapılarına etki ederek onları inaktive ederler.
3.3. Enzimlere Etki Edenler: Deterjanlar, alkali dezenfektanlar, ağır metaller mikroorganizmaların metabolik faaliyetlerini yürüten enzimlerine bağlanırlar ve enzimlerinin işlevlerini bozarak mikroorganizmaların ölmesini sağlarlar.
3.4. Hücre Çekirdeğine Etki Edenler: Mikroorganizmaların DNA’ları ile birleşen dezenfektanlar, nükleik asitlerinin çoğalmasını engellerler. Bu şekilde ölümüne sebep olurlar. Ağır metaller ve oksitleyici dezenfektanlar örnek verilebilir.
3.5. Sporlara Etki Edenler: Bu grupta bulunan dezenfektanlar, spor oluşturan bakterilerin, ya vejetatif formda, ya spor oluştururken ya da sporlanmış hâldeyken öldürülmesini sağlarlar. Kuaterner amonyum bileşikleri vejetatif formlara, fenol bileşikleri spor oluşumunda, formaldehit ise sporlara etkili olan dezenfektanlara örnek verilebilir.