İnsan çok boyutlu bir varlıktır ve bunu tek bir rakama indirgemek olanaksız ve de hatalı bir yaklaşımdır. Harvardlı profesör Howard Gardner’ın, akademik anlayışın dışında var olan zeka türlerini formüle etmesi ve bu düşüncelerini Zihin Çerçeveleri (Frames of Mind) kitabında yayımlaması 1983 yılı gibi yakın bir tarihte gerçekleşmiştir.
Gardner’a göre Yüksek IQ değeri, geleneksel başarı türleri ve yüksek öğrenimle ilişkili olabilir ancak kesinlikle başarının sebebi değildir.
Gardner’ın çoklu zeka teorisi dokuz zeka türü formüle eder:
- Dilsel ve sözel zeka: Kelimeler ve dil konusunda beceri
- Mantıksal – matematiksel zeka: Sayılar ve mantık konusunda beceri
- Görsel – Uzamsal zeka: uzamı değerlendirme becerisi
- Kinestetik – hareket zekası: Beden kontrolü ve koordinasyon becerisi
- Müzik zekası: Melodi, ritim ve armoni konusunda beceri
- Sosyal zeka: İnsanlarla iletişim kurma ve onları anlama becerisi
- İçsel zeka: Öz – analiz ve öz – değerlendirme becerisi
- Varoluşçu Zeka: İnsanların varlığıyla ilgili derin sorularla başa çıkabilme becerisi.
- Doğasal zeka: Doğal yaşamda beceri. (Bu zeka türü, Gardner’ın ilk kitabına 12 yıl sonra eklendi.)
Bazıları bu zeka türlerine sadece beceri veya yetenek deme eğiliminde olabilir; ancak bu büyük bir haksızlık olur.
