Kısa Dönemde Monopolcü Firmanın Kâr Maksimizasyonu
Monopolcü bir firma için kârını maksimize etmenin şartı; marjinal maliyeti marjinal hasılata eşit kılmaktır. Dolayısıyla monopolcü bir firma marjinal maliyetini marjinal hasılatına eşit kıldığı üretim miktarında kârını maksimum düzeyine çıkarmış olur. Şimdi aşağıda Tablo 8.2’de verilen örnek yardımıyla monopolcü bir firmanın kısa dönem kâr maksimizasyonunu nasıl gerçekleştirdiğini açıklayalım. Öncelikle tabloda yer alan ATC, MC, TR ve MR değerlerinin önceki kısımlarda verdiğimiz formüller yardımıyla hesaplandığını belirtmekte fayda vardır.
Madem monopolcü firma için kârı maksimize etmenin şartı MC = MR ise, monopolcü firmanın kârını maksimum yaptığı üretim düzeyini marjinal maliyet ile marjinal hasılat değerlerine bakarak belirleyebiliriz. Tablodan MR ile MC değerlerine baktığımızda iki değerin birbirine eşit olduğu üretim düzeyinin 4 birim olduğu görülür. Bu 4 birimlik üretim düzeyinde MR = MC = 10, P = AR = 49 ve firmanın ulaştığı maksimum kâr düzeyi 18’dir. Bu üretim düzeyinde MP’de sıfırdır. Marjinal kâr, firmanın bir birim daha fazla üretip satması sonucunda toplam kârda meydana getirdiği değişim olarak tanımlanabilir ve marjinal kâr (MP) aşağıdaki formül yardımıyla hesaplanır:
Monopolcü firmanın kısa dönem kâr maksimizasyonunu Grafik 8.2’de verilen MC, MR ve ATC eğrileri yardımıyla da belirleyebiliriz. Şekilde kârı maksimize etmenin şartı olan; MR=MC şartının sağlandığı üretim düzeyi 4 birimlik üretim düzeyidir. Bu üretim düzeyinden talep doğrusuna (d) çıkılan dikmenin dikey eksende yer alan karşılığı olan 49 değeri malın satılacağı birim fiyatı verir. Bu dikmenin ATC eğrisini kestiği noktanın dikey eksende yer alan karşılığı olan 44,5 değeri de bu 4 birimlik üretim düzeyindeki ortalama toplam maliyeti verir. Firmanın toplam hasılatı 49 x 4 = 196’dır. Firmanın 4 birimlik üretim için katlandığı toplam maliyeti ise 44,5 x 4 = 178’dir. Toplam hasılat ile toplam maliyet arasındaki fark tarafından verilen toplam kar ise 196 – 178 = 18’dir ve bu ABCD alanına eşittir. Böylelikle grafik yardımıyla da firmanın karını maksimum yapan üretim düzeyinin 4 birim olduğunu ve bu üretim düzeyinde gerçekleştirilen maksimum kar düzeyinin 18 TL olduğunu görmekteyiz.