Temel Veteriner Genetik Ünite 8 Özet
DNA Replikasyonunun önemini ve mekanizmasını tanımlamak
DNA replikasyonu yaşayan ve çoğalan her canlı için vazgeçilmezdir. Canlılarda kendilerine benzeyen yeni canlıların oluşması ve türün devamlılığı bu sayede gerçekleşir. Hücre kendi sahip olduğu genetik materyalin bir kopyasını yaparak yeni oluşacak olan hücreye aktarır. Genetik materyal hücrede gerçekleşen tüm olayların temelini ve kontrolünü yaptığı için kendini kusursuz bir şekilde kopyalamalıdır. Replikasyonun kusursuz bir şekilde yapılması hücre ve tüm canlı türlerinin devamlılığı açısından çok önemlidir. Replikasyon mekanizması oldukça kompleks kimyasal bir süreç olmakla birlikte bugün mekanizmayı anlayabilmekteyiz. Hücrede gerçekleşen bu olay laboratuvar koşullarındada yapılabilmekte ve bu sayede pek çok genetik kökenli hastalılığın tanı ve sağaltımı yapılabilmektedir.
Replikasyon sırasında görev alan enzim ve molekülleri açılamak
DNA replikasyonunda çok sayıda makro molekül, protein ve enzim görev almaktadır. Bunların yapı ve fonksiyonları prokaryot ve ökaryot canlılarda birebir aynı olmasada çok yüksek oranda benzerdir. Özellikle bakterilerde yapılan ilk çalışmalarda elde edilen sonuçlar ökaryotik canlılardada araştırılmıştır. Replikasyon mekanizmasında yer alan makro moleküllerin deşifre edilmesiyle laboratuvar ortamında moleküler olarak DNA’nın yapısı ve işleyişiyle ilgili çalışmalar yapılabilmişti
Protein sentezinin önemini ve mekanizmasını tanımlamak
Protein sentezi hücrede gerçekleşen biyokimyasal bir işlemdir. Her hücrede gerçekleşen bu olay hücrenin canlılığını sürdürebilmesi için gereklidir. Protein sentezinde genetik bilgi ürüne dönüşür, hücrenin yapı ve fonksiyonuna bağlı olarak hücrede farklı türde ve sayıda protein sentezlenmektedir. Bir hücrede protein sentezinde yaklaşık 300 makro molekül ve pek çok organel görev alır. Kompleks bir olay olmakla birlikte hata oranı düşüktür. Hücrede gercekleşen olaylarda çok çeşitli enzim ve moleküller görev alır. Bunların çoğunluğu protein yapısındadır. Bu nedenle bu proteinlerin üretilmesi ve hücrede fonksiyon yapabilmesi için hızlı ve hatasız gerçekleşmesi gereken bir süreçtir.
Protein sentezinde görev alan organel ve enzimlerin işlevini tanımlamak
Protein sentezinde DNA dan RNA polimeraz aracılığı ile sentezlenen mRNA kalıp görevi yapar. mRNA ribozom alt birimlerine yerleşir, başlama kodonuna uygun amino asiti taşıyan tRNA’nın ribozoma gelmesiyle başlama kompleksi adı verilen yapı oluşur. mRNA da yer alan kodonlara uygun olan amino asitler sırasıyla birbirine eklenerek polipeptid zinciri oluşturulur. Dur kodonuna ulaşılıncaya kadar devam eden bu süreçte başlama, uzama ve sonlanma faktörleri olarak adlandırılan proteinler görev alır. Prokaryot ve ökaryot hücrelerde benzer mekanizmalar ile protein sentezi gerçekleşir. En önemli fark prokaryotlarda transkripsiyon tamamlanmadan serbest olan mRNA ucundan translasyon başlarken, ökaryotlarda transkripsiyon nukleusta, translasyon sitoplazmada gerçekleşir.