Temel Veteriner Farmakoloji ve Toksikoloji: Tiroid Bezi Hormonları
İlaç örnekleri: Levotiroksin sodyum.
Etkileri: Yağ, protein ve karbonhidrat metabolizması gibi çeşitli fizyolojik işlevlerin hızına etki eder. Protein sentezini ve glukoneogenezi artırır.
Kullanılmaları: Bütün türlerde hipotiroidizmin sağaltımında kullanılır.
Epifiz (Pineal) Bezi Hormonları
İlaç örnekleri: Doğal ya da sentetik melatonin.
Etkileri: Pineal bezden salgılanan melatoninin etkisini taklit eder. Kıl follikülleri ve prolaktin sekresyonu üzerine ve/veya melanosit stimüle edici hormon üzerine doğrudan etkir. Melatonin serum prolaktin düzeylerini artırır. Büyüme hormonu salıverici hormona cevabı artırır.
Kullanılmaları: Melatonin koyun, keçi ve atlarda fertilitenin mevsimsel kontrolünü tedavi edici olarak kullanılır. Özellikle koyun ve dişi keçilerde siklik yumurta aktivitesinin başlamasında etkili olur. Bu da koyun sürülerinde sezon içinde erken çiftleşme ve üreme performansında düzelme ile sonuçlanır. Melatonin ayrıca, köpek ve kedilerde uyku ve davranış bozukluklarını düzeltmek için, köpeklerde alopesi (kıl dökülmesi) tedavisi amacıyla da kullanılır.
Pankreas Bezi Hormonları, Oral Antidiyabetikler ve Hipoglisemide Kullanılan İlaçlar
Pankreas bezinin en önemli hormonu insülindir. Bunun yanı sıra pankreastan glukagon, somatostatin gibi hormonlarda salınır. Veteriner hekimlikte insülin daha fazla kullanılır. İnsülin karbonhidrat, yağ ve protein metabolizmasının düzenlenmesinde önemli bir rol oynar.
İlaç örnekleri: İnsülin, sığır ya da domuz pankreasından ekstrakte edilip saflaştırılarak ya da domuz insülininin modifikasyonu ile semisentetik olarak hazırlanır. İnsan insülinleri biyosentetik olarak da hazırlanabilmektedir. Kısa etkili (çözünür) insülin, orta ve uzun etkili insülin şeklinde bulunurlar. Oral antidiyabetiklerden klorpramid, glibensilamid, glipizid, metformin, tolbutamid; akut hipoglisemi için glukoz ve glukagon, kronik hipoglisemi için diazoksid ve oktreotid bulunur.
Etkileri: İnsülin doğrudan, oral antidiyabetikler ise insülin salıverilmesini artırarak kan şekeri seviyesini ayarlarlar.
Kullanılmaları: İnsüline bağımlı şeker hastalığında (diapetes mellitus) köpek ve kedilerde kullanılır. Oral antidiyabetiklerin kullanımı daha seyrektir.