Hijyen ve Sanitasyon: Okulda Biyolojik Etkenlerin Kontrol Altına Alınması ve Sağlık Açısından Uygun Hâle Getirilmesi
• Ağaçlandırma için zehirli meyveleri vb. olmayan, alerjik polen yaymayan dikensiz ağaç türleri seçilmelidir.
• Okul bahçesi hayvan, hayvan dışkısı, leşi, haşere ve kemirici vb. yönünden düzenli olarak takip edilmelidir. Başıboş hayvanların okul bahçesine girişi engellenmelidir.
• Okul bahçesinde ve yakın çevresinde seyyar satıcıların yiyecek ve içecek satışı yapması engellenmelidir.
• Okul kantininde çalışanlar kadar çevresindeki büfe, market gibi gıda satışı yapan yerler ve çalışanlar da hijyen ve bulaşıcı hastalıklar yönünden sürekli ve sık aralıklarla denetlenmelidir.
• Tuvaletlerde ellerin kurulanması için kâğıt havlu bulundurulmalıdır. Isıtıcılı el kurutma cihazları ortamdaki mikroorganizmaları havadan toplayıp ellere bulaştırdığı için asla kullanılmamalıdır.
• Tuvaletlerde sıvı el sabunu kullanılmalı, sürekliliği sağlanmalıdır.
• Tuvaletlere haşere ve kemirici girmemesi için pencerelere tel kafes konulmalı, kapıları kendiliğinden kapanan, otomatik kapılar olmalıdır.
• Mutfak, yemekhane ve kantinde her türlü vektör (hastalık etkenleri taşıyan eklembacaklılar) barınması ve üremesi önlenmelidir. Tüm dolapların kapı ve pencereleri sağlam olmalı, zeminden en az 20 cm yüksekte olmalıdır. Zemin ve özellikle dolaplar, düzenli aralıklarla vektör ve kemiricilerin dışkı ve idrarları yönünden kontrol edilmelidir.
• Mutfakta kullanılacak her türlü gıda maddesi okul yönetimince sürekli olarak ve sık aralıklarla kontrol edilmelidir. Kantin ve mutfaktaki her türlü gıda maddesinin saklama koşullarına dikkat edilmeli, bozulacak gıdalar soğutucu dolapta saklanmalıdır.
• Mutfak, yemekhane ve kantinde çalışanlar, hastalık taşıyıcılık (portörlük) yönünden gerekli muayene ve tahlilleri periyodik olarak kontrol edilmelidir. Buralarda çalışanların eldiven, önlük, baş/saç boneleri, maskeleri gibi kişisel koruyucu giysilerinin temizliğine çok dikkat edilmelidir. İş giysileri ile günlük giysilerinin ayrı olması sağlanmalı, iş giysileri günlük olarak yıkanmalı ve temizlenmelidir. Görevliler dışında mutfağa giriş çıkışlar önlenmelidir.
• Okul çöpleri kokuya, haşere ve kemirici üremesine ve barınmasına imkân vermeyecek, çevrenin görüntüsünü bozmayacak şekilde toplanmalı ve yok edilmelidir. Okul çöpü günlük olarak uzaklaştırılmalıdır. Okul çevresindeki bina, kurum ve kuruluşların çöpleri, okul çöp konteynerlarına atılmamalıdır. Ayrıca okul bahçesinin muhtelif yerlerine kapaklı, kolayca devrilmeyen nitelikte ve kötü koku, görüntü ve sızıntıya yol açmayan çöp toplama kapları konulmalı ve her gün temizlenmelidir.
• Belediye tarafından çöplerin toplanması imkânı yok ise, biriktirilen çöpler okul sınırları dışında, okul su deposu ve borularına en az 15 m mesafe uzaklıkta, derin kazılmış çukurlara gömülmelidir. Bu çöp dökme bölgesine öğrencilerin girmeleri ve oynamaları engellenmelidir.
• Okuldaki su belirli aralıklarla bakteriyolojik yönden analiz edilmeli, klor düzeyi ölçülerek yakından izlenmelidir. Sudaki klor düzeyi 0.5 ppm düzeyinde olmalıdır. Okulda su deposu varsa belirli aralıklarla temizlenmeli ve içindeki su klorlanmalıdır.
• İçme suyu çeşmelerinde su içme için ortak bardak, tas kapları kullanılmamalıdır.
• Okullarda lavaboların ve suların hijyenik olmasının sağlanması aynı zamanda ağız ve diş sağlığı açısından da önemlidir. Başta tam gün eğitimin devam ettiği okullar olmak üzere, tüm öğrencilerin yemeklerden sonra diş fırçalamaları desteklenmelidir.
• Okullarda yapılan sağlık taramaları ve bağışıklama hizmetleri öğrencilerin daha sağlıklı bir yaşam sürmeleri için gerekli uygulamalardır. Bu nedenle okul yönetimlerinin ve okul aile birliklerinin okul taramaları ve bağışıklama hizmetleri ile ilgili o il veya ilçeye ait sağlık yetkilileri ile işbirliği büyük önem taşımaktadır. Ayrıca bu konularda hem öğrencilere hem de ailelerine ayrıntılı ve açıklayıcı bilgilendirmeler yapılmalıdır.