Nazi Almanyası’nın yenileceği kesin gözüyle bakılıyordu. Kızıl Ordu Berlin’in 80 km doğusundaydı. Sovyetler Birliği Lideri Josef Stalin’in isteği üzerine ve savaş sonrası “Yeni Dünya Düzeni” için Büyük Üçlü (Stalin, Roosevelt ve Churchill) Kırım’ın Yalta şehrine buluşmaya karar verir.
Soçi havalimanına ilk inen Birleşik Krallık Başbakanı Winston Churchill idi. 37 Derece ateşi vardı ama aşırı yorgınluğa karşı hazırdı. Ayni şekilde Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Franklin Delano Roosevelt de aşırı yorgunluğa hazırdı. Roosevelt ve Churchill’i karşılamak için Stalin, sadık sağ kolu Molotov’u görevlendirdi. Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Franklin D. Roosevelt’in yolculuğu 11 gün öncesinden başlamıştı. Yol katetmeleri açısından, Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Roosevelt toplam 8500 km yol katetti. Churchill Londra dan uçak ile 1800 km ve Stalin Moskovadan tren ile 1300 km yol katetti. Franklin D. Roosevelt “Çocuk Felci” geçirdiği için yürüyemiyordu. Roosevelt havaliman’ından inince Askeri Töreni askeri araçta karşıladı. Churchill ise Roosevelt’in yanı başındaydı. Bu etkileyici ana şahit olan Churchill’in doktoru Lord Moran ”
TIPKI ESKİDEN HİNDLİ BİR HİZMETLİ’NİN KRALİÇE VICTORIA’nın FAYTONUNA EŞLİK ETMESİ GİBİ BAŞBAKANDA BAŞKAN’IN YANI SIRA YÜRÜDÜ.”
Soçi Havalimanından Yalta’ya olan uzaklık 160 km’di. Yolların engebeli olmasından dolayı yolculuk 6 saat sürdü. Bu yolculuk Roosevelt için hiçte güzel geçmemişti. Felçli olduğundan bu yolculuk kendisi için çok zorluydu. Sovyet Lideri Josef Stalin rotayı( Yaltaya olan güzergahı) bizzat kendisi belirledi. Belirlediği rota bizzat harabe ve yıkıntılı köy, kasaba ve şehirlerden oluşuyordu. Savaş sırasında 60 bin Sovyet köy ve kasabası yok oldu. 27 milyona yakın Rus hayatını kaybetti. Stalin, Churchill ve Roosevelt’in hiçbir detay kaçırmamasını istedi. Sovyet Lideri Stalin, bu kadar kaybın müsebbibleri olarak müttefiklerini suçluyordu daha çok Roosevelt’e. Stalin, Roosevelt’e sitem edercesine “ÇOK FAZLA İNSAN KAYBETTİK. SİZ BİZE YARDIMA GELMEDİNİZ, BİZDE ÇOK İNSAN KAYBETTİK” diyordu. Yolculuklar sona erince Stalin, Roosevelt ve Churchill için özel iki villasını ayırmıştı.
5 Şubat 1945, oturum’un ilk gününde liderler birbirlerini tartıyordu. Her bir Lider diğerlerini gözlüyordu. Büyük Üçlü’nün buluşma sebebini oluşturan 4 dosya vardı. Almanya, Polonya, BM (Birleşmiş Milletler) ve Japonya.
Almanya konusu, Almanya savaş sonrası nasıl yönetilicekti ?Ne tür tazminatlar uygulanıcaktı ? Almanya, Sovyet, Amerikan ve İngiltere adı altında üçe bölünücekti. Plana 1944 yılında karar verildi. Ama Churchill 4. bir bölge talep etti Fransa için. Churchill asrın iki devi karşısında yalnız başına kalmak istemiyordu. Stalin, Churchill’in bu talebine karşılık cömert bir şekilde ” FRANSA, SAVAŞ SIRASINDA PEK FAZLA SAVAŞMADI BU YÜZDEN BUNUN NEDENİNİ ANLAYAMIYORUZ. İŞ BİRLİĞİ YAPTILAR. 1940 YILINDA ÇOK ÇABUK PES ETTİLER BUNU HAKETMİYORLAR. AMA BEN MANTIKLI BİR ADAMIM KENDİ İŞGAL BÖLGENİZİ ONLARLA PAYLAŞABİLİRSİNİZ.” dedi. Churchill bu isteği kabul edildi.
Sovyet Lideri Stalin, Sovyetler Birliği için Almanyadan yüklü miktarda tazminat almak istiyordu. Roosevelt ve Churchill, Stalin’in bu isteği karşısında tedirgin oldular ve bu teklife ilk önce karşı çıktılar. Stalin, müttefikleri’nin bu tavırları karşısında “AÇIKCA GÖZLERİMİN İÇİNE BAKIN VE SÖYLEYİN NEDEN SOVYETLER BİRLİĞİ’NİN İNŞA EDİLMESİNE KARŞISINIZ O BATILI BEYİNLERİNİZİN ARKASINDA ÜLKEMİZİN HAKKI OLAN YENİDEN YAPILANMASINA KARŞI OLMANIZI GEREKTİREN BİR SEBEP Mİ VAR? NEDEN ALTIMIZI OYMAYA ÇALIŞIYORSUNUZ ?” Churchill ve Roosevelt, bu karşı koyuştan sonra teklifi kabul ettiler. Stalin’in sadık sağ kolu Molotov total verilmesi gerektiğini söyledi. 5 ile 10 milyar arasında. Stalin, 10 milyarlık tazminat istedi. Total verildi ama işin gerçeği Almanya’nın bu kadar tazminatı ödeyecek gücü yoktu. Sovyetler ödemeyi mal olarak alıcaktı Alman sanayisini parçalıyacaklardı. O zaman Almanya sanayisi sömürülürse nasıl ayakata kalıcaktı? Müttefikler bu senaryo karşısında bu teklifi kabul ettiler.
– Polanya sorunu, Lublin (Komunist) ve Londra hükümetleri. Polonya, 1939 Eylül ayında mağlup edilince hükümet Londraya kaçmıştı. Aralarında Polonya Başbakanı Rakivic de bulunuyordu. Stalin, Lublin hükümeti’nin kurulmasını istiyordu. Kızıl Ordu Polonyaya girdiğinde, Polonyada bulunan direniş örgütü Nazi Almanyası askerleri ile savaş halindeydiler. BU ÖRGÜTÜ Polonaya Başbakanı Rakivic ayaklandırdı ve Kızıl Ordu’nun kendilerine yardım etmelerini istiyordu. Stalin bu olay karşısında Kızıl Orduya birşey yapmamalarını söyledi. Stalin’in yardım etmemesi sonucu 200 bin Polonyalı öldü. Churchill bunu gururuna yedirememişti. Staline güveni azalmıştı ve endişeleri vardı.
Roosevelt açısınsan Polonya 2.plandaydı onun için önemli olan konu Japonya sorunu idi. Ama Polonya’nın Roosevelt için bir önemli noktası vardı. Amerikada 6 milyon Polonyalı bulunmaktaydı ve bu 6 milyon Polonyalı vatandaş Roosevelt’in Demokrat Partisini destekliyordu. Roosevelt, bütün hepsinin komunist bakanlar olmadığı sürece Lublin hükümetini onayladı.
Japonya sorunu, Roosevelt konu Japonya sorunu olunca huzuru kaçmıştı. Roosevelt, Japonya sorunu için Stalin ile teke tek görüşmek istedi. Çünkü Roosevelt, gözü pek olan İngiliz’in (Churchill) herşeyi mahvetmesini istemiyordu. Roosevelt, eğer Sovyetler yardım etmez ise savaşın çok uzayacağını ve Yarım Milyon Amerikan askeri’nin hayatını kaybedeceğini biliyordu bunu göze alamazdı. Stalin bahsi arttırdı. Japon adalarını (Sakhalin ve Kuril) ve Çin demir yolun’un kendisine verilmesine karşılık yardım edeceğini söyledi.
BM, Amerikan Başkanı Roosevelt’in çok istediği bir proje. Sovyetlerinde bulunmasını istedi. Sovyetler olmadan BM bir mana ifade etmiyordu. Stalin, Roosevelt’in bu teklifini kabul etti.
Görüşme sonrası 1.5 Milyonluk Kızıl Ordu Mançurya sınırına girerek Japonyaya savaş ilan etti.
One comment