Hicri, Celali, Rumi ve Miladi Takvimler
Hicri takvim, Türklerin İslamiyet’i kabul ettikten sonra kullandığı takvimdir. Bu takvimde, Hz. Muhammed’in göç ettiği yıl (622), başlangıç kabul edilmiştir. Hz. Ömer Döneminde oluşturulan Hicri takvim ay yılını esas almıştır. Bu takvime göre bir yıl 354 gün 8 saat 48 dakikadır. Bir ay yılı güneş yılından yaklaşık 11 gün eksiktir. Günümüzde İslam dünyası, dini günleri hicri takvime göre belirlemektedir.
Celali takvimi, Büyük Selçuklu Sultanı Celaleddin Melikşah (1072-1092)’ın emriyle Ömer Hayyam başkanlığında kurulan bir astronomi heyetince hazırlanmıştır. Başlangıç olarak 15 Mart 1079 tarihi kabul edilmiş ve güneş yılı esasına göre düzenlenmiştir. Ancak bu takvim Müslüman olan diğer devletlerle olan ilişkilerde aksaklığa neden olduğu için, Melikşah döneminden sonra kullanılmamış, tekrar hicri takvime dönülmüştür.
Rumi takvim, Osmanlı Devleti’nde mali işlerin düzenlenmesi amacıyla kullanılmıştır. Güneş yılı esasına dayanan bu takvimde bir yıl 365 gün 6 saattir. 1839’dan itibaren mart ayı, mali yılbaşı olarak kabul edilmiştir. Miladi takvimle arasında 584 yıllık fark vardır.
Miladi takvim, günümüzde dünyada en yaygın kullanılan takvimdir. Bir yıl 365 gün 6 saattir. Başlangıcı, Hz. İsa’nın doğumundan bir hafta sonrası yani 1 Ocak’tır. Kökeni Mısırlılara dayanan bu takvimi Romalılar geliştirmiş ve Papa 13. Gregorious (Gregoryen) son şeklini vermiştir. Bu nedenle “Gregoryen takvimi” de denir. Ülkemizde 1 Ocak 1926’dan itibaren kullanılmaya başlanmıştır. Yüzyılların sınıflandırılmasında Milat kavramı dikkate alınır. Hz. İsa’nın doğumundan önceki yıllara MÖ (milattan önce), sonrasına da MS (milattan sonra) denir. Yüzyıl kavramı teorik olarak “00” ile biten bir yılda başlar ve “yüzyıllık dönem” anlamında kullanılır. Bu kavram XVI. yüzyılda ortaya çıkmıştır.
Yüzyıl hesaplamalarında verilen tarih bir ve iki basamaklı sayıdan oluşuyor ise
I. yüzyıldır. Üç basamaklı sayıdan oluşan bir tarih ise yüzler basamağına bir eklenir.
Dört basamaklı sayıdan oluşan bir tarih ise binler ve yüzler basamağındaki sayılar iki
basamaklı kabul edilir ve bu sayıya bir eklenir.