Yahudilerde Evlenme Töreni

Yahudilikte evlilik, Tanrı’nın müdahil olduğu bir erkek ile bir kadın arasında yapılan birleşme anlaşmasının belgelenmesidir. Evliliğin tek koşulu çocuk yapmak olmamasına rağmen bu emrin yerine getirilmesi beklenir. Esas merkezi odak kadın ile erkeğin ilişkisidir. Ruhani anlamda evlilik, kadın ile erkeğin ruhlarının bir bütün olmasıdır. Bu sebeple evlenmemiş adam “tam” sayılmaz çünkü ruhu henüz tamamlanmamıştır ve yarımdır. Yahudilik ve Musevilik iç içe geçtiği için Musevilik dini Yahudilik dini olarak da adlandırılır ancak gerçekte Yahudilik ırk Musevilik ise dindir. Musevi Musa’nın izinden giden demektir. Yahudi kanunlarına göre sözlenme (şiduhin), bir kadın ile erkeğin gelecek bir tarihte evleneceklerini ve şartları belirleyen bir anlaşmadır. Sözlenme, evlenecek iki kişi arasında, onların ebeveynleri veya onların adına bir akraba tarafından yapılabilir. Sözlenme, “Şartlar Belgesi” anlamına gelen “Ştar Teanim” belgesiyle resmileştirilir ve bu badekinden önce okunur. Okumadan sonra gelin ile damadın anneleri tabak kırarlar. Bugün sözlenme eylemi, düğünden önce bir tören ile yapılabildiği gibi düğün günü de yapılabilir; bu eylemi yapmayanlar da mevcuttur. Evlenme ile meydana gelen anlaşma evlenen iki insanı sonsuza dek bağlayan ve kutsal aile birliğini tescil eden yazılı bir belge olarak somutlaşır. Yahudi toplumunda evlilik töreni dinsel nitelikli olup içeriği temelde aynı olmakla birlikte, her cemaatin yerleşik gelenek ve göreneklerine göre bazı değişiklikler gösterebilir. Örnek vermek gerekirse her Yahudi düğününde damat geline “Hupa”da eşlik eder; fakat “Hupa”nın şekli o cemaatin geleneklerine ve zamanın gereklerine göre değişiklik gösterir. Kiduşin ve Nisuin Yahudi dinsel kültürü ve toplumsal yapısı içinde “Evlilik İşlemleri” birbirini izleyen ve birbirini bütünleyen iki bölümden oluşur. İlki “Eruşin” ya da “Kiduşin” diye adlandırılan bölüm olup günümüzde Söz Kesme ve Nişan Töreni’ne denk düşmektedir. İkinci bölüm olan “Nisuin” de “Hupa” altında kutlanan “Evlenme Töreni”dir. Evlilik, baba otoritesinden koca otoritesine geçmeyi de simgeler. Damat ve gelin bir araya gelir. Her iki anne -baba onların üzerine Tallit (Genellikle mavi ve beyaz renklerden yapılmış dört kenarı püsküllü ipek şal) örter ve Haham, şarap eşliğinde ”Yedi kutsama dua’sı” okur. Zaten damatla gelin üstüne örtülen Tallit de yeni evlilerin Tanrı tarafından kutsandığını gösterir.

Görsel: Jozef Israëls: Bir Yahudi düğünü 1903

Talmud kitabında, bir kocanın karısına sunması gereken asgari koşulları sıralamaktadır:

Günde iki öğün için yetecek kadar ekmek
Işık ve yemek pişirmek için kullanılmak üzere yağ
Yemek pişirmek için yeterince odun
Meyve ve sebze
Bulunulan yerel bölgede kadınların şarap içmesinde sorun yoksa şarap
Her Şabat’ta, içinde balık ve et bulunan üç öğün
Haftalık olarak bir gümüş sikke (İbranice: ma’ah).

Eğer koca bu koşulları gönüllü olarak karşılamazsa, Rabinik mahkeme kocayı koşulları karşılaması için zorlayabilir. Yahudiliğin önde giden muhaliflerinden Moses Sofer, eğer koca karısına asgari koşulları sağlayamıyorsa karısından boşanmaya mecbur olmalı görüşünü savunur. Diğer bazı hahamların görüşüne göre ise koca kendisini işçi olarak kiraya çıkarmalıdır.

Bir Cevap Yazın