Statik ve Kinetik Sürtünme Kuvveti

Ağır bir cismi iterek hareket ettirmekte zorlanırız ancak ilk hareketi sağladıktan sonra itmemiz kolaylaşır. Hareket başladıktan sonra daha küçük bir kuvvetle hareketin devam etmesinin nedeni ne olabilir? Sürtünme kuvvetinin cisimler dururken de hareket hâlindeyken de sürtünen yüzeyler arasında olduğunu biliyoruz. Cisim harekete geçmeden önce cisme uygulanan kuvvet, cisim harekete geçtikten sonra uygulanan kuvvetten büyüktür. Ağır cisim harekete geçtikten sonra sürtünme kuvveti azalmaktadır. Bu nedenle cisimlerin durgun ve hareketli durumları için iki ayrı sürtünme kuvvetinden söz edilir.

1) Statik sürtünme kuvveti: Cisim durgun hâlde iken cisim ile yüzey arasında oluşan sürtünme kuvvetine statik sürtünme kuvveti denir.

2) Kinetik sürtünme kuvveti: Cisim harekete geçtiği andan itibaren hareket süresince, cisim ile yüzey arasında oluşan sürtünme kuvvetine kinetik sürtünme kuvveti denir. Cismin hareketi boyunca etkisinde kalacağı kinetik sürtünme kuvvetinin büyüklüğü statik sürtünme kuvvetinden küçüktür.

Yapılan deneyler sonucunda elde edilen verilerle başlangıçta duran bir cisme etki eden sürtünme kuvvetinin, cisim üzerine dışarıdan uygulanan kuvvet ile nasıl değiştiği Grafik 3.6’da verilmiştir. Grafikte görüldüğü gibi statik sürtünme kuvveti cisim harekete geçinceye kadar artmaktadır. Grafiğin en tepe noktası cismin harekete geçtiği andır. Bu andan itibaren kinetik sürtünme kuvveti devreye girer ve sürtünme kuvvetinin değeri o anda biraz azalır. İşte bu durum cisim harekete geçtikten sonra neden daha az kuvvet ile cismin hareketini sağladığımızı ifade etmektedir.

Bir Cevap Yazın