Genel Vergi Hukuku: Mükelleflere İlişkin Bilgilerin Gizliliği Hakkı
Mükelleflere ilişkin bilgilerin gizliliği hakkı, vergi idaresinin sahip olduğu yetkiler çerçevesinde elde ettiği bilgileri gizli tutmasını ve bunların sadece kanunlarda öngörülmüş amaçlar için kullanılmasını ifade etmektedir. Bu çerçevede, vergi idareleri vergi mükellefleri hakkında toplamış oldukları bilgileri gizli tutmakla ve güvenli bir şekilde korumakla yükümlüdür. Bu bilgiler, sadece vergi kanunlarında belirlenen özel durumlarda, cebren tahsilata başvurulmasında, istatistiksel bilgi toplanmasında veya uluslararası işbirliği çerçevesinde bilgi aktarılması hâlinde kullanılmaktadır. Bu durumlar dışında, vergi idaresi mükellef bilgilerini hiçbir kişi veya kuruma vermemektedir. Vergi mükellefleri, kendileri ile ilgili vergi idaresinde bulunan bilgileri isteme, doğru olup olmadığını kontrol etme ve yanlış bilgilerin düzeltilmesi talep etme hakkına da sahiptirler. Anayasanın 20. maddesinde “Herkes, kendisiyle ilgili kişisel verilerin korunmasını isteme hakkına sahiptir.” hükmüne yer verilerek diğer kişisel bilgilerin yanı sıra vergilemeye ilişkin bilgilerin gizliliği de anayasal güvenceye alınmıştır. Vergi hukuku alanında mükelleflere ilişkin bilgilerin gizliliğine ilişkin hükümler Vergi Usul Kanunu’nun 5. maddesinde “vergi mahremiyeti”, Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un 107. maddesinde “sırrın ifşası”, 3568 sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirlik ve Yeminli Mali Müşavirlik Kanunu’nun 43. maddesinde “meslek sırrı” başlıkları altında düzenlenmiştir. Vergi Usul Kanunu’na göre görevleri dolayısıyla mükellefin ve mükellefle ilgili kimselerin şahıslarına, işlem ve hesap durumlarına, işlerine, işletmelerine, servetlerine veya mesleklerine ilişkin öğrendikleri sırları veya gizli kalması gereken diğer hususları ifşa edemezler ve kendilerinin veya üçüncü şahısların yararına kullanamazlar. Gizlilik hükümlerine uyması gereken kişiler, vergi işlemleri ve incelemeleri ile uğraşan memurlar, vergi mahkemeleri, bölge idare mahkemeleri ve Danıştayda görevli olanlar, vergi kanunlarına göre kurulan komisyonlara katılanlar ve bilirkişilerdir. Bu kişiler görevlerinden ayrılsalar bile işleri sırasında elde ettikleri bilgilerle ilgili sorumlulukları devam etmektedir.