İktisada Giriş: Ünite 4 Ders Notları
Esneklik değerinin sıfır olması durumunda fiyattaki bir değime talep edilen miktarda hiçbir değişmeye neden olmayacaktır. Talep eğrisi dik bir doğru şeklinde olup esneklik her nokta için sabittir. Yine esneklik değeri sonsuz olduğunda talep eğrisi yatay eksene paralel çizilmektedir, esneklik her yerde sabittir. Esnekliği her noktada aynı olan bir başka talep esnekliği ikizkenar hiperbol şeklinde çizilen bir talep eğrisidir. Burada esneklik değeri sabit olup bire eşittir. Bunun dışındaki talep eğrileri için her noktada talep esnekliği farklı değerler alırlar.
Talebin fiyat esnekliğinin yüksek olması, esneklik değerinin birden büyük olduğu anlamına gelmektedir. Böyle bir durumda toplam hasılatı arttırmak için en iyi fiyat politikası fiyatı düşürmektir. Fiyatın azalması toplam hasılat azaltan bir durumdur ancak esneklik birden büyük olduğu için satılacak miktar oransal olarak daha fazla artar bu ise toplam hasılatı artırıcı bir etki yaratır. Toplam hasılattaki artış fiyat düşüşüne rağmen daha fazla artmış olur. Fiyatı yükseltmek ise, toplam hasılatı azaltacağından iyi bir fiyat politikası oluşturmaz.
Talebin fiyat esnekliğini etkileyen faktörlerden ilki, ürünün ikame edilebilirlik derecesidir. Burada ikame derecesi yüksek ise, talep esnektir; ikame derecesi düşük ise, talep inelastiktir. Bir başka faktör ürünün tüketici bütçesindeki önemidir. Şayet ürün tüketici bütçesinde önemli bir yer tutmuyorsa talep esnekliği düşük olacaktır. Önemli bir yer tutuyorsa esneklik değeri yüksek olacaktır. Malın tatmin ettiği ihtiyacın niteliğide talep esnekliğini etkilemektedir. Genelde zorunlu mallar için talep esnekliği düşük olurken, lüks malların talep esnekliği yüksek olmaktadır. Son olarak kısa ve uzun dönemde esneklikler farklı değerler alabilmektedir. Genelde kısa dönemde esneklik değeri düşük olurken, uzun dönemde esneklik değeri artmaktadır.
Bir malın talep edilen miktarındaki yüzde değişmenin ilgili bir başka malın fiyatındaki yüzde değişmeye oranı şeklinde tanımlanan çapraz fiyat talep esnekliğinin sonucu artı yada eksi değerler almaktadır. Esneklik değerinin negatif işaretli olması bu iki mal arasında tamamlayıcılık ilişkisi bulunduğunu ifade eder. Şayet çapraz fiyat talep esnekliği pozitif işaretli ise, bu iki mal arasında ikame ilişkisi bulunmaktadır.
Bir malın arz edilen miktarındaki yüzde değişmenin fiyatındaki yüzde değişmeye oranı şeklinde tanımlanan arz esnekliğinin sıfır değerini alması, arz eğrisinin düşey bir doğru olduğunu gösterir ve tam inelastik bir arz eğrisidir. Örneğin; tek bir Mona Lisa tablosu vardır, yüksek bir fiyat arz miktarında artış meydana getirmez, hatta bir fazla bile elde edilemez.