Fizik: Kılcallık Nedir?

Yapışma ve tutma olayı sonucunda sıvının kılcal bir boruda yükselmesi olayına kılcallık denir. Kitabımızın birinci ünitesinde fizik ve biyoloji bilimleri arasındaki ilişkiden söz ederken, bitkilerin topraktaki suyu yapraklara iletmesinde kılcallığın etkili olduğunu belirtmiştik. Metrelerce yükseklikteki ağaçların ve diğer bitkilerin suyu yapraklara iletmesi bitkilerde bulunan kılcal borular sayesinde olur. Bitkilerin kılcal borularında suyun yükselmesine su ve kılcal boru arasındaki yapışma kuvveti ve su molekülleri arasındaki tutma kuvveti neden olur. Böylece su yapraklara ve uç noktalara kadar yükselmektedir.

Kılcalık sıvının yalnızca yukarı yükselmesini değil, her yöne yayılmasını da sağlayabilir. Kağıt havlunun suyu emmesini veya kesme şekerin ıslanmasını gözlemlediğimizde sıvının her yöne yayıldığını fark ederiz. Su ve kağıt havlu arasında yapışma, su molekülleri arasında da tutma kuvveti kağıt havluda suyun ilerlemesini sağlar. Resim 2.19 görüldüğü gibi bu yolla bir bardaktan diğerine sıvı aktarabiliriz. Benzer şekilde Resim 2.20’deki gibi yeşil marul yapraklarını boyalı suya koyarak kılcallık olayı ile renginin değişmesini sağlayabiliriz.

Kılcallık olayından evden uzun süre uzak kalacağımız durumlarda çiçeklerimizi sulamak için yararlanabiliriz. Bir ipin bir ucunu su dolu kaba batırıp diğer ucunu da saksıya gömdüğümüzde su ipte yükselerek toprağa kadar gelecektir. Kılcallık olayında sıvının yükselme miktarı, sıvının yükseldiği maddenin yapısında bulunan boruların kesitine bağlıdır. Boruların kesiti azaldıkça yani boru inceldikçe kılcallık artar. Resim 2.21’de farklı kesitlerdeki borularda meydana gelen kılcallık olayı görülmektedir.

Bir Cevap Yazın