İshali Kesen İlaçlar
İshalin başlıca nedenleri diyet dengesizliği, aşırı duyarlılık, bakteri, maya, virus, protozoa, iç parazitler, toksinler, bağırsak hastalıkları ve strestir. Ayrıca, ilaç tedavisinin yan etkisi olarak da ishal görülebilir. Tedaviye nedenlerin ortadan kaldırılmasıyla başlanır ve destekleyici tedavi yapılır (sıvı ve elektrolit takviyesi ve diyet kontrolü). Kullanılmaları tartışmalı olmakla birlikte gerektiğinde sindirim sisteminden zayıf emilen antibiyotikler verilebilir. Bunlar adsorbanlar kapsayabilir.
İlaç örnekleri: Hayvanlarda sindirim sisteminden zayıf emilen neomisin, bazı sulfonamidler, sulfonamid-trimetoprim karışımı, dihidrostreptomisin, eritromisin, tilosin, enrofloksasin, gentamisin, amikasin, linkomisin, tiamulin, monensin bakteriyel olaylarda; difenoksilat, loperamid, kodein spesifik olmayan inatçı ishallerde, prednizolon, sulfazala zin (sulftidin) ülseratif kolit gibi kronik bağırsak yangısına bağlı ishallerde, steroid-yapıda olmayan ağrı kesiciler (aspirin, indometasin, fluniksin, bizmut subsalat)’lar bazı akut ve kronik ishal tablosunun düzeltilmesinde kullanılabilecek ilaçlardır
Etkileri: Antibiyotikler bozulan bağırsak florasını düzelterek; difenoksilat, loperamid, kodein bağırsak hareketlerini baskılayarak, tuz ve su emilimini artırarak; prednizolon yangı önleyerek; sulfazalazin yangı önleyici ve antibakteriyel etkiyle ishali keser.
Kullanılmaları: Çeşitli sebeplerden kaynaklanan ishalin kesilmesi amacıyla nedene göre seçilerek kullanılırlar. Opioid türevi ilaçlar olan difenoksilat ve loperamid, spesifik olmayan akut ve kronik ishalin sağaltımında kullanılırlar. Özellikle uzun süre bağırsak lümeneninde kalan enterotoksinlerin oluşturduğu ishallerde yararlıdırlar. Her iki ilacın yüksek dozları kedilerde uyarıya neden olacağından dikkatli kullanılmalıdır. Köpeklerde bu ilaçlar sedatif etkilidir. Loperamidin bu etkisi daha zayıftır. Kronik yangılı bağırsak ishalinin (lenfositik-plazmositik veya eozinofilik infiltrat) tedavisinde glukokortikoidler daha yararlıdır Ancak, uzun süreli kullanılmaları pek çok olumsuz etkiye neden olacağından sıradan ishallerin tedavisinde kullanılmamalıdırlar.
Kolikte Kullanılan İlaçlar
Kolik, özellikle atlarda abdominal sancının semptomu olarak tarif edilebilir. Nedenleri çok farklıdır; en sık nedeni uygun olmayan besinin alınması ile şekillenen gaz vb bağlı bağırsak problemleridir. Ancak, çoğu kez neden anlaşılamaz.
İlaç örnekleri: Fluniksin meglumin, fenilbutazon + ramifenazon kombinasyonu, opioidlerden butorfanol, ksilazin ve detomidin, buskopan (N-hiosin butilbromür) + dipiron (metamizol, novaljin), tedaviye uygun sıvı ilavesi yararlıdır.
Etkileri: Sayılan ilaçların çoğu bağırsak hareketlerini azaltarak etkir. Buskopan, antispazmodik olarak etkir.
Kullanılmaları: Farklı sebeplerden ileri gelen abdominal sancının sağaltımı için kullanılır. Sebep endotoksik şok ise (kardiyovaskuler bulgulara göre belirlenir) fluniksin meglumin daha yararlı olur. Ancak, klinik belirtileri maskeleyebilir.